Meertens Uitleenwoordenbank

▾ eau de cologne [reukwater]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch édokolonye, odeklonyo, odekolone [reukwater]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Javaans dhoklonyo [reukwater]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Kupang-Maleis kolonye [reukwater]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Jacob 2003 (J&G)
- ▾ Madoerees kalonyo, kalonyoh [reukwater]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kiliaan 1904 (KIL)
- ▾ Minangkabaus kelonyo [reukwater]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Moussay 1995 (Moussay)
- ▾ Soendanees kolonyi [reukwater]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Coolsma 1913 (Coo1913)
▾ eb [het aflopen van de zee]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1351-1375;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Berbice-Nederlands hebe [het aflopen van de zee]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:611)
- ▾ Deens ebbe [het aflopen van de zee]
  
  datering: 1720 (1701-1750)
  status: Ambigu: Nederlands of (Neder- of Hoog-)Duits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk ebbe el. nederlandsk eb(be), egl. 'tilbagegang' . Jessen: Nederduits. DDO: fra nederlandsk eller tysk Ebbe, oprindelig betydning 'tilbageløb'. DDO: fra nederlandsk eller tysk Ebbe, oprindelig betydning 'tilbageløb', Törnqvist: aus nd. oder ndl. ebbe
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 Hjorth 2003-2005 Jessen 1883 Nielsen 1989 Törnqvist 1977 (PNOE, OOD, EO, Jessen, DDO, Törnqvist, Saabys)
- ▾ Frans ebbe †verouderd [het aflopen van de zee]
  
  datering: 1282 (1251-1300)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: weber 'in eb-toestand zijn (van de zee)'
  etymologie: GR: 1282, èbe; ebbe, déb. xiiie; p.-ê. empr. à l'anglo-saxon ebban; Das wort fehlt den Nordgermanen, ist aber in den sprachen aller am meere wohnenden West- germanen heimisch: ags. ebba, afries. ebba, mndd. mndl. ebbe. Das wort ist wohl aus dem ndl. der kanalküste entlang in die fr. mundarten gelangt.; CITAAT: ‘Tout ce qui vient d’ebe s’en retournera de flot’ (Mfr.)
  bron: Wartburg 1928 (FEW, GRobert)
- ▾ Noors ebbe [het aflopen van de zee]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: lty; FuT: von mnd. ebbe (holl. eb, ebbe)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds ebb [regelmatige aflopen van de zee, onder invloed van de maan]
  
  datering: 1787 (1751-1800)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: NEO; Hist.: sedan 1787; av nederl., lågty. ebbe med samma bet., eg. 'bortflöde'; besl. med ävja, Törnqvist: aus nd. oder ndl. ebbe
  bron: NEO 1995 Törnqvist 1977 (NEO, Törnqvist)
▾ ebben [aflopen van vloed]
werkwoord
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ebbe [aflopen van vloed]
  
  status: Ambigu: Nederlands of (Neder- of Hoog-)Duits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk ebben afl. af ebbe (jf. sb. ebbe), ænyd. d. s.; fra mnt. (hty.) ebben; af I. Ebbe
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
▾ ebbenhout [harde houtsoort]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ibenholt [boomsoort]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: OOD: fra ty (h)ebenholz, nt. ebenholt, i bet 2. fra nt. ibenholt, FuT: ält. dän. ebenholt und hebentræ, von d. Ebenholz (Hebenholz), Ebenbaum = holl. ebbenhout. Zugrunde liegt lat. ebenus, das wieder ein semitisches oder ägyptisches lehnwort ist.
  bron: Dahlerup 1919-1956 Falk 1910-1911 (OOD, FuT)
- ▾ Noors ibenholt [harde houtsoort]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: av iben, av gr ebenos, fra semitisk el. egyptisk og lty holt 'tre'; FuT: ält. dän. ebenholt und hebentræ, von d. Ebenholz (Hebenholz), Ebenbaum = holl. ebbenhout. Zugrunde liegt lat. ebenus, das wieder ein semitisches oder ägyptisches lehnwort ist.
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT:)
▾ eboniet [gevulkaniseerd caoutchouc]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1874;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments ebonit [gevulkaniseerd caoutchouc]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: (Joubert PN)
▾ echo [geluidsweerkaatsing]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1477;
thema: zintuiglijkheden
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékho, éko [geluidsweerkaatsing]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Papiaments èko (ouder: echo) [geluidsweerkaatsing]
  
  datering: 1859 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Uit: Putman1859 p.123 "Sonamentoe, koe ta bolbé sona kontra oen kos nos ta jama: echo."
  bron: Putman 1859 Putte 2008 (Putman1859, Putte PN)
▾ echt [huwelijk]
zelfstandig naamwoord ; datering: 701-800;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ægte †verouderd [huwelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra mnt. echt(e), ægte fødsel (og deraf flydende ret), ægteskab (to (der) echte nemen), jf. mht. echt(e), ægte fødsel, holl. echt; substantivering af II. ægte
  bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD)
- ▾ Negerhollands echt, echte [huwelijk]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: old 1776: huwelijksbed = echtbet, echtpaar = echtvolk. (Hesseling 1905: 231: ook echtvolk).
  etymologie: echt (old 1776), echte (Hesseling 1905)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905)
- ▾ Noors ekte [huwelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO; lty; FuT: in der verbindung 'tage til ekte', von mnd. to der echte nemen; vgl. mhd. echt, echt (…) (holl. echt).
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds ta till äkta [iemand huwen]
  
  datering: 1526 (1501-1550)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: sedan 1526; efter lågty. to echte nemen med samma bet., till echt 'äktenskap'; jfr 1äkta
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ echt [wettig, werkelijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ægte [werkelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk echt 'ægteskabelig, retmæssig' ¯ fællesgermansk *aiwa´afta- 'lovlig' afl. af *aiw@ 'lov' ¯ indoeuropæisk *oiw¤ 'lov, skik' egl.'gang' + *´afta- 'behæftet el. forsynet med' (jf. -haftig)
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Duits echt [wettig]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: AdjAdjektiv std.Standardwortschatz (13. Jh., ewahaft 8. Jh.)Stammwort. Aus dem Niederdeutschen übernommen (mndd. echte, mndl. echte). Das Wort ist mit dem Wandel ft zu cht eine Entsprechung zu obd. ehaft und kontrahiertem afr. aft "gesetzmäßig", besonders in ehafte Not "rechtmäßige Gründe für das Nicht-Erscheinen vor Gericht". Älter ist ahd. Eohaft "der Sitte (Ehe) entsprechend, fromm". Abstraktum: Echtheit.
  bron: Kluge 2002 (Kluge)
- ▾ Ests ehtne [wettig, werkelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  bron: Silvet 1980 (Thonus/Silvet)
- ▾ Noors ekte [werkelijk]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: fra lty, 'ekteskapelig, legitim'; FuT: aus dem mnd. echte, echt 'in der ehe geboren, ehelich, gesetzmässig, rechtmässig', später auch 'unverfälscht' (holl. echt).
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Papiaments echt [werkelijk]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Petjoh echt, echies [echt, serieus]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Sranantongo èkte [werkelijk]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: èkteèkte (heus waar)
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Zweeds äkta [wettig, werkelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: före 1520; fornsv. äkta 'av äkta börd'; av lågty. echte 'född inom äktenskapet; laglig'
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ echtbreker [die de huwelijkstrouw schendt]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1592;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands echtbreeker [die de huwelijkstrouw schendt]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ echtbrekerij [overspel plegen]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands echtebreekerie [overspel plegen]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: old 1776: breek die echt
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
▾ echten [zich in het huwelijk verbinden, in het huwelijk treden]
werkwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds äkta [huwen]
  
  datering: 1541 (1501-1550)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: sedan 1541; av lågty. (sik) echten med samma bet.; jfr 1äkta
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ echter [nevenschikkend voegwoord]
voegwoord ; datering: 1641-1642;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits echter †verouderd (dialect) [nevenschikkend voegwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Auf Borkum stirbt es jetzt aus; im übrigen Ostfrsl. ganz unbekannt.
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
▾ echtscheiding [ontbinding van een huwelijk]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries echtskieding [ontbinding van een huwelijk]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ eclectisch [uitkiezend]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1847;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékléktis [uitkiezend]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eclips [verduistering]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1573;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éklips [verduistering]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Papiaments eklips †verouderd [verduistering]
  
  datering: 1859 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  bron: Putman 1859 (Putman1859)
▾ ecologie [leer van de betrekkingen tussen dieren en planten en hun leefomgeving]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1938;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékologi [leer van de betrekkingen tussen dieren en planten en hun leefomgeving]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ economie [staathuishoudkunde]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1864;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékonomi [staathuishoudkunde]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Menadonees ékonomi [staathuishoudkunde]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Sranantongo eikownowmi [staathuishoudkunde]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
- ▾ Surinaams-Javaans ékonomi [zuinig, spaarzaam] <via Sranantongo>
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ economisch [zuinig, spaarzaam]
bijvoeglijk naamwoord
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékonomis [zuinig, spaarzaam]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Menadonees ékonomis [zuinig, spaarzaam]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Warouw 1985 (MSW)
▾ econoom [staathuishoudkundige]
zelfstandig naamwoord
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékonom [staathuishoudkundige]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ecosysteem [het functionele geheel van een levensgemeenschap]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1970;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékosistém [het functionele geheel van een levensgemeenschap]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eczeem [huiduitslag]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1847;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éksém, éksim [huiduitslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Madoerees eksīm [huiduitslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Menadonees èksim [huiduitslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Warouw 1985 (MSW)
▾ edammer [ronde kaas uit Edam]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1725;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Arabisch (MSA) jubnat īdām [ronde kaas uit Edam]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Otten (Otten p.c.)
- ▾ Deens eidammer, ejdammer, ejdammerost [ronde kaas uit Edam; een rond hoofd]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: af navnet på den nederlandske by Edam
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD, Lundbeck, Bang)
- ▾ Duits Edamer [ronde kaas]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Duden Universal: nach der niederl. Stadt Edam
  bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006, Duden Universal)
- ▾ Engels Edam (cheese) [ronde kaas uit Edam]
  
  datering: 1836 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: zie betekenis. De productnaam Edam heeft in het Engels een joke opgeleverd: the only cheese that is madE backwards.
  bron: OED2 1989 (OED2)
- ▾ Esperanto edama [ronde kaas uit Edam] <via Duits>
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: geleend via Du Edamer met ondersteunend bronwoord Fr édam. De uitgang -a is standaard voor adjectieven in Esp.
  bron: Waringhien 2002 (War)
- ▾ Fins edam(juusto), edaminjuusto [kaassoort]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kirjoittaja 1999 Nurmi 1998 (SKP, TN)
- ▾ Frans édam [kaassoort]
  
  datering: 1901-2000 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: du nom de la ville hollandaise Edam, centre de production de ce fromage.
  bron: Dubois 1979 Robert 2005 (Larousse, GRobert)
- ▾ Grieks évtam /edam/ [kaassoort]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: internet (internet)
- ▾ Hongaars e(i)dami sajt [ronde kaas uit Edam]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Benkő 1993 (EWU)
- ▾ Italiaans Edam, edam(m)er [kaassoort]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Sijs 2006a (Zingarelli, Van der Sijs 2006)
- ▾ Kroatisch edamer [ronde kaas uit Edam]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Anić 2003 (Anić, Vladimir & Ivo Goldstein (2000), Rječnik stranih riječi, Zagreb, 2de druk.)
- ▾ Macedonisch edamer [ronde kaas uit Edam]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Širilova 2001 (Širilova)
- ▾ Noors edamer, edamerost [ronde kaas uit Edam]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: BO: ost som først ble framstilt i Edam i Nederland
  bron: BO 2005 (BO)
- ▾ Pools edamski [ronde kaas uit Edam]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: nazwa hol. Edam w płn.Holandii, gdzie ser wyrabia się od 17 w.
  bron: Kopaliński 2007 (Wladyslaw Kopalinski)
- ▾ Portugees edam [kaassoort]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: internet (internet)
- ▾ Russisch èdamer, èdamskij syr [kaassoort]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: internet (internet)
- ▾ Servisch edamer [kaassoort]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Klajn 2006 (Klajn)
- ▾ Sloveens edamec [ronde kaas uit Edam]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Tavzes 2002 (Tavzes)
- ▾ Slowaaks eidam, eidamský sýr [ronde kaas]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Slovensko-anglický slovník 2002 (Slovensko-anglický slovník)
- ▾ Spaans queso de Edam [kaassoort]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Sijs 2006a (Van der Sijs 2006)
- ▾ Tsjechisch eidam, eidamský sýr [ronde kaas]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Sijs 2006a (ASCS, Rejzek, Van der Sijs 2006)
- ▾ Zweeds edammerost [ronde kaas uit Edam]
  
  datering: 1788 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: SAOB; efter holl. edammer kaas av det holl. stadsnamnet Edam o. OST; jfr d. e(i)damer ost, t. e(i)damer käse. Formen edamer- utgår från holl. e(i)damer, t. edamer, oböjl. adj. till Edam, medan edam- är bildat direkt av stadsnamnet. Formen eld- återger det ä. holl. uttalet av Edam, som i överensstämmelse därmed förr äv. skrevs IJedam (Yedam) (jfr stavningen Eidam hos ORRELIUS Köpm.lex. 268 (1797) )
  bron: SAOB 1898 (SAOB; NEO)
▾ edel [adellijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1100;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ædel [van goede kwaliteit, echt, adellijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk edel 'fornem, ædel' ¯ fællesgermansk *a¬alja- afl. af *a¬ala- 'ædel' egl. 'stammende fra fædrene, nedarvet' (jf. adel)
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Noors edel [adellijk, voornaam, voortreffelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: lty, besl m adel; FuT: von mnd. ed(d)el (holl. edel).
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds ädel [adellijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: ädelskånska, ädelärg, ädelgas, ädelmetall
  etymologie: före 1520; fornsv. ädhel; av lågty. edel 'förnäm; utmärkt'; besl. med adel, odal
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ edelheer, edeleer [lid van de voormalige Raad van Indië]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch delér [lid van de voormalige Raad van Indië]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Javaans delèr, delir, édhelèr [lid van de voormalige Raad van Indië]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Madoerees dēller, edēller [lid van de voormalige Raad van Indië]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Penninga 1936 (PH)
- ▾ Soendanees idĕler [lid van de voormalige Raad van Indië]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Coolsma 1913 (Cool1913)
▾ edik [(gewestelijk) azijn]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1287;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens eddike [azijn]
  
  datering: 1853 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: eddikeflue=bananenvlieg
  etymologie: fra ældre nederlandsk edik ¯ omdannet af latin ac•tum afl. af acere 'være sur' . Jessen: Nederduits. Hammerich 48: Nederlands
  bron: Hammerich 1945 (PNOE, OOD, Jessen, Arnesen, Hammerich 48)
- ▾ Ests äädikas [azijn]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  bron: Silvet 1980 (Thonus/Silvet)
- ▾ Fins etikka [azijn] <via Zweeds>
  
  datering: 1550 (1501-1550)
  status: ontlening onzeker
  bron: Häkkinen 2004 Kirjoittaja 1999 Nurmi 1998 Sadeniemi 2002 (KH, NSSK, SKP, TN)
- ▾ Noors eddik [azijn]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: norr edik, gj nederl, lty fra lat. acetum; FuT: aus mndl. edec (holl. edik), resp. aus mnd. etik.
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 Arnesen (BO; FuT, Arnesen)
- ▾ Zweeds ättika [azijn]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: ättiksomslag, ättiksprit, ättikssill, bordsättika, isättika, matättika
  etymologie: före 1520; fornsv. ätikia; av lågty. etik, ombildn. av lat. acetum med samma bet.; jfr vinäger
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ editie [uitgave]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1546;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch édisi [uitgave]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Menadonees édisi [uitgave]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Warouw 1985 (MSW)
▾ educatie [opvoeding]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1650;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch édukasi [opvoeding]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: édukatif, édukatip = educatief
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Negerhollands edukasje [opvoeding]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
▾ eed [plechtige verklaring]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1236;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eed, eid [plechtige verklaring]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 198)
▾ eekhoorn [knaagdier]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1287;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments eekhoorn [knaagdier]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: (Joubert PN)
▾ eemien [de Saale-Weichsel interglaciale tijd, door Pieter Harting genoemd naar de rivier de Eem]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1952;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens eemtiden, eem [de Saale-Weichsel interglaciale tijd]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: af Eem hollandsk flod.
  bron: Hårbøl 2004 (Fremmed2)
- ▾ Tsjechisch eem [de Saale-Weichsel interglaciale tijd]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Petráčková 1995 (ASCS)
▾ een [telwoord]
telwoord ; datering: 901-1000;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Berbice-Nederlands en [telwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:590)
- ▾ Negerhollands een, en [telwoord]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: een (Magens 1770, old 1776), en (Roberston 1989). old 1776: eender, hetzelfde, onverschillig, om het even = die ben een
  bron: Magens 1770 Oldendorp 1996 Robertson 1989 (Magens 1770, old 1776, Robertson 1989)
- ▾ Skepi-Nederlands en [telwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Robertson 1989 (Robertson 1989)
- ▾ Sranantongo ein [telwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Tiriyó ein_me [telwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Meira 1999 (Meira)
▾ een [lidwoord]
lidwoord ; datering: 1100;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Berbice-Nederlands en [lidwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:590)
- ▾ Negerhollands een, ēn [lidwoord]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: een (old 1776), ēn (djdj 1926)
  bron: Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926)
▾ eend [zwemvogel uit de familie van de eendachtigen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 793;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Ante, Änte, Ent, Ente, At, Åt (dialect) [zwemvogel uit de familie van de eendachtigen]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Bischoff: Vielleicht haben die Niederländer auch in einem Teil unseres Gebiet die Lautform für die Ente bestimmt. (…) Es wird aus dem Niederländischen stammen, das im Mittelalter neben aent auch eent, ent, hatte. p. 167
  bron: Bischoff 1967 (Bischoff)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels eendjie [bepaalde peulvrucht met de vorm van een eendje] <via Afrikaans>
  
  datering: 1933 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Afk., 'duckling', eend duck + dim. suffix -IE.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
▾ eender [gelijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1569;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries iender [gelijk]
  
  datering: 1935 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eendracht [eensgezindheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1367;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens endragt †verouderd [eensgezindheid]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra mnt. e(i)ndracht, -drecht (jf. sv. endräkt); af mnt. (over) ein ell. en dragen, være enig; jf. ens, overens
  bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD)
- ▾ Noors endrakt [eensgezindheid]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: NROi: mnty. e(i)ndracht til mnty. overein (en) dragen «være enig
  bron: NROi (NROi)
- ▾ Surinaams-Javaans Endrakh [plaatsnaam]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
- ▾ Zweeds endräkt [eensgezindheid]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: före 1520; fornsv. endräkt; av lågty. endracht med samma bet., till over en dragen 'vara ense', eg. 'bära jämnt'; jfr dra, dräkt
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ eendrachtig [eensgezind]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens endrægtig †verouderd [eensgezind]
  
  datering: 1762 (1751-1800)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra mnt. e(i)ndrachtich, -drechtich, (adv.:) -dracht(ich)liken
  bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD)
- ▾ Noors endrektig [eensgezind]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: FuT: von mnd. eindrachtig, endrechtig , von mnd. e(i)ndracht (holl. eendracht)
  bron: Falk 1910-1911 NROi (NROi; FuT)
▾ eendrachtigheid [eensgezindheid]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens endrægtighed [eensgezindheid]
  
  datering: 1785 (1751-1800)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: PNOE: nedertysk endrechtich ¯ afl. af (over)en dragen egl. 'bære noget (fx vand) sammen med nogen'
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Noors endrektighet [eensgezindheid]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: NROi
  bron: NROi (NROi)
▾ eenentwintig [telwoord]
telwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands een en twentig [telwoord]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
▾ eengezinswoning [huis, berekend op bewoning door één gezin]
zelfstandig naamwoord
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries iengesinswenning [huis, berekend op bewoning door één gezin]
  
  datering: 1971 (1951-2000)
  status: ontlening onzeker
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eenhoorn [fabeldier]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1287;
thema: religie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Noors enhjørning [fabeldier]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: norr einhyrningr, fra lty einhornink etter lat. unicornus
  bron: BO 2005 (BO)
▾ eenlettergrepig [bestaand uit een lettergreep]
bijvoeglijk naamwoord
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries ienlettergrepich [bestaand uit een lettergreep]
  
  datering: 1855 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eenmaal [eens, één keer, ooit]
bijwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eenmaal, eenmal, ēnmal, emal, ook: eenkeer [eens, één keer]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: eenmaal, eenmal, eenkeer (old 1776), ēnmal, emal (djdj 1926)
  bron: Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926)
▾ eenmoedig [eendrachtig, eensgezind]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eenmoedig [eendrachtig, eensgezind]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905)
▾ eens [eenmaal; van dezelfde mening, eensgezind]
bijwoord ; datering: 1265-1270;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments eens [van dezelfde mening]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: ta eens (het eens zijn)
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Petjoh niet eens [heus niet, helemaal niet waar]
  
  status: ontlening onzeker ; afleiding
  bron: Cress 1998 (Cress)
▾ eensdeels [voor één deel; enerzijds]
voegwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries iensdiels [voor één deel; enerzijds]
  
  datering: 1879 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eensgezind [zonder verdeeldheid; eendrachtig]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries iensgesind [zonder verdeeldheid; eendrachtig]
  
  datering: 1826 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eensklaps [in één keer]
bijwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits eensklaps (dialect) [in één keer]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Foerste: Heute auf Borkum nicht mehr im Gebrauch. Schlüter: In Gronau gebraucht, doch als nl. empfunden.
  bron: Foerste 1938 Kremer 1998 Schlüter 1952 (Kremer 98, Foerste, Schlüter)
▾ eenvoudig [niet ingewikkeld]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1350;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits eenfaudich (dialect) [niet ingewikkeld]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Noch heute im Westen gut bekannt
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
- ▾ Negerhollands eenvoudig [niet ingewikkeld, onnozel]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905:200)
▾ eenvoudigheid [de hoedanigheid weinig samengesteld of ingewikkeld te zijn]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eenvoudigheit [de hoedanigheid weinig samengesteld of ingewikkeld te zijn]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eenzaam [alleen]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1477;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eensaam [alleen]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eenzaamheid [het eenzaam-zijn, isolement]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eensaamheit [het eenzaam-zijn, isolement]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eer [achting, deugd]
zelfstandig naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ære [achting, deugd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk êre 'ære, ægteskab' ¯ fællesgermansk *aiz@ 'ære, velgerning, lykke, skånsel' ¯ indoeuropæisk *ais¤ afl. af *ais- 'være ærbødig, ære'
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Negerhollands eer [respect]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 188)
- ▾ Noors ære [aanzien, waardigheid, achting, hulde, deugd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: fra lty; FuT: entlehnt von mnd. êre, 'ehre, ehe' (holl. eer).
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds ära [achting, deugd]
  
  datering: 1520 (1501-1550)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: ärofull, ärorik, äreförgäten; ärekränkning, ärerörig, äresak, vanära
  etymologie: före 1520; fornsv. ära 'ära; aktning'; av lågty. ere, även 'äktenskap'; jfr förära
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ eer [vroeger]
bijwoord ; datering: 901-1000;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eer [vroeger, voor]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: eer (old 1776), fo (djdj 1926)
  bron: Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926)
▾ eerbaar [fatsoenlijk]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ærbar [fatsoenlijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: af ære (sb.) + -bar efter nedertysk erbar
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Negerhollands eerbar [fatsoenlijk, met respect]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Noors ærbar [fatsoenlijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: fra ty, lty; FuT: von nhd. ehrbar, 'was mit der ehre vreinbar ist ' (…) = mnd. êrbâr 'ehrwürdig, edel, vornehm (holl. eerbaar)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO: FuT)
▾ eerbied [achting]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1643-1644;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries earbied [achting]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ eerbiedig [met achting]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ærbødig [met achting]
  
  status: Ambigu: Nederlands of (Neder- of Hoog-)Duits ; ontlening onzeker ; verbastering
  etymologie: sammenblandet af ældre nydansk erbydig, ærbiudig 'som tilbyder nogen en ære' (efter tysk ehrerbietig, ehrbietig) og ældre nydansk erbødig 'rede, villig' (af nedertysk erbodich afl. af erbot 'tilbud')
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Noors ærbødig [met achting]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: lty erbödlich, besl m ty. erbieten; FuT: die form scheint von mnd. erbodich (…) zu stammen.
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
▾ eerbiedigen [achten, eerbied bewijzen]
werkwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries earbiedigje [achten, eerbied bewijzen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ eerder [vroeger]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1637;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eerder, ēdǝr, redǝ [vroeger, liever]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: eerder (old 1776), ēdǝr, redǝ (djdj 1926)
  bron: Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926)
▾ eergierig [eerzuchtig]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ærengerrig [eerzuchtig]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk erengirich dannet af êre (jf. sb. ære) + girich (jf. gerrig)
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Noors ærgjerrig [eerzuchtig]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: etter ty, lty; FuT: von nhd. ehrgierrig (= ehrgeizig), mnd. êrengierig (holl. eergierig)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
▾ eergisteren [op de dag voor gisteren]
bijwoord ; datering: 1240;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eergester [op de dag voor gisteren]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Magens 1770 (Magens 1770, old 1776)
▾ eerherstel [het in ere herstellen]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries earherstel [het in ere herstellen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ eerlijk [oprecht]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ærlig [oprecht]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk êrlich afl. af êre (jf. sb. ære)
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Negerhollands eerlik [oprecht]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Old 1776: oneerlijk = no eerlik
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Noors ærlig [oprecht]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: norr ærligr, fra lty; FuT: von mnd. êrlîk 'ehrenwert, ehrbar, vornehm' (holl. eerlijk, 'rechtschaffen')
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds ärlig [oprecht]
  
  datering: 1520 (1501-1550)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: före 1520; fornsv. ärliker 'hedervärd; ansedd'; av lågty. erlich med samma bet.; den nutida bet. av ty. ehrlich; till 1ära
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ eerlijkheid [het eerlijk zijn]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eerlikheit [het eerlijk zijn]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eerst(e) [rangtelwoord: vóór ieder ander]
telwoord ; datering: 1100;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Berbice-Nederlands esti [rangtelwoord: vóór ieder ander]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:592)
- ▾ Gimán erste [soort knikkerspel voor kinderen]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: basisté, bassté = 'este' spelen.
  bron: Teljeur 1978-1980 (Telj2005)
- ▾ Javindo eerste, eerst [rangtelwoord: vóór ieder ander]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: ha(at) eers, ha(at) eerst = weg gaan
  bron: Gruiter 1990 (VE)
- ▾ Negerhollands eerste, eerst, ērstǝ, ēstǝ, ērstu [rangtelwoord: vóór ieder ander]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: old 1776: eerstens = toeeerst
  etymologie: eerste (Magens 1770, Hesseling 1905: 233), eerst (old 1776), ērstǝ, ēstǝ, ērstu (djdj 1926). old 1776: voor het eerst = voor die eerst
  bron: Hesseling 1905 Magens 1770 (Magens 1770, old 1776, djdj 1926, Hesseling 1905: 233)
▾ eerste keer [voor het eerst]
zelfstandig naamwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees èstèkèr [voor het eerst]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: men gebruikt ook: pertama-tama
  bron: Warokka 2004 (DJERY)
- ▾ Negerhollands eerst keer [voor het eerst]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eerstelijk [(verouderd) in de eerste plaats, ten eerste, vooreerst]
voegwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eerstlik [in de eerste plaats, ten eerste, vooreerst]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
▾ eerstelingen [vroege aardappelen]
zelfstandig naamwoord
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Frans erstelingues (dialect) [vroege aardappelen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Wartburg 1928 (FEW)
▾ eerstgeborene [kind dat als eerste is geboren]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eerstgebooren, eerst-gebooren [kind dat als eerste is geboren]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Old 1776 ook: die eerst kind
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905:190)
▾ eerstmaal [(verouderd) voor het eerst, voor de eerste keer]
bijwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eerst mael [voor het eerst, voor de eerste keer]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
▾ eervol [eer verschaffend]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Soendanees erpol [eer verschaffend; gewone term bij verlening van ontslag]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: dilepas erpol=eervol ontslagen
  etymologie: dilepas=los, vrijgemaakt
  bron: Coolsma 1913 (Coo1913)
▾ eerwaardig [eerbiedwaardig, achtenswaardig]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ærværdig [eerbiedwaardig, achtenswaardig]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk êrwerdich dannet af êre (jf. sb. ære) + werdich (jf. værdig)
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Negerhollands eerwaardig [eerbiedwaardig, achtenswaardig]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eeuw [honderd jaar]
zelfstandig naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Êv †verouderd (dialect) [honderd jaar]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Auf Borkum und in Weener jetzt aussterbend. 1900 sprach man in Weener noch vom Êvfêst
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
▾ eeuwig [voor altijd]
bijvoeglijk naamwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens evig [voor altijd]
  
  datering: 1724 (1701-1750)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: evig og altid=altijd en eeuwig, evighed=eeuwigheid
  etymologie: ra nedertysk ewich afl. af oldnedertysk •wi ¯ fællesgermansk *aiwi-, *aiwa- 'tid, evighed, livsalder' ¯ indoeuropæisk *aiwo- 'livskraft, liv' (besl.m. ejegod, ædru)
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Negerhollands eewig, eeuwig [voor altijd]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 187)
- ▾ Noors evig [voor altijd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: fra lty, besl m norr ævi '(leve)tid'; FuT: von mnd. êwich (holl. eeuwig)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds evig [voor altijd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: före 1520; fornsv. evogher; av lågty. ewich med samma bet.; besl. med lat. ævum, grek. aion 'tidsålder'; jfr eon
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ eeuwigheid [eindeloze duur; het hiernamaals]
zelfstandig naamwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eewigheit, ewigheid [eindeloze duur; het hiernamaals]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: eewigheit (old 1776), ewigheid (Hesseling 1905: 200)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 200)
▾ effect [uitwerking]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1456;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éfék [uitwerking]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: éféktip = effectief
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Menadonees èfèk [uitwerking]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Warouw 1985 (MSW)
▾ effect [verhandelbaar waardepapier]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1807;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éfék [verhandelbaar waardepapier]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ effen [vlak, gelijkmatig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1236;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens effen [capabel]
  
  datering: 1758 (1751-1800)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk effen 'lige' ¯ fællesgermansk *e¡na- 'lige, jævn' (jf. jævn)
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (OOD, PNOE, Arnesen)
- ▾ Negerhollands effen [vlak, gelijkmatig, even]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Noors effen †verouderd [vlak, even]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: NROi: mnty. effen, 'jevn'; FuT: von mnd. effen, even 'grade, eben' (holl. even, effen)
  bron: NROi (NROi, Arnesen)
- ▾ Sranantongo ef [vlak, gelijkmatig]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (SR)
▾ efficiënt [doelmatig, werkzaam]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1949;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éfisién [doelmatig, werkzaam]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: éfisiénsi = efficientie
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eg [landbouwwerktuig]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Noord-Sotho ege [landbouwwerktuig] <via Afrikaans>
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Jennings 1995 (KVW)
- ▾ Tswana êgê [landbouwwerktuig] <via Afrikaans>
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Jennings 1995 (KVW)
- ▾ Zuid-Sotho ege [landbouwwerktuig] <via Afrikaans>
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Jennings 1995 (KVW)
▾ egaal [gelijkmatig, glad]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1503;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch égal [gelijkmatig, glad]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: égalisasi = egalisatie
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ egaliseren [gelijkmaken, vereffenen]
werkwoord ; datering: 1669;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Surinaams-Javaans kalisir [gelijkmaken, vereffenen]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: afkomstig van stam 'egaliseer'
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ egalitair [algemene maatschappelijke gelijkheid voorstaand]
bijvoeglijk naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch égalitér [algemene maatschappelijke gelijkheid voorstaand]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ egelvoet [mokpoot, gezwel aan poot van paarden]
zelfstandig naamwoord
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries egelsfoet [mokpoot, gezwel aan poot van paarden]
  
  datering: 1900 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ ego [ik-gevoel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1843;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch égo [ik]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: égoisme = egoisme; égoistis = egoistisch
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ egocentrisch [bij wie het eigen ik steeds het middelpunt is]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1912;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch égoséntris [bij wie het eigen ik steeds het middelpunt is]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ egoïst [egoïstisch persoon]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees egois [egoïstisch (persoon)]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Warouw 1985 (MSW)
▾ ei [vrouwelijke geslachtscel, kiem]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1230-1231;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Berbice-Nederlands airi [vrouwelijke geslachtscel, kiem]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: van het mv.eier(en)
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993: 555)
- ▾ Negerhollands ee, eiu, eyu, eju [vrouwelijke geslachtscel, kiem]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: ee (old 1776), eiu (djdj 1926), eyu (Roberston 1989), eju (Hesseling 1905)
  bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 Oldendorp 1996 Robertson 1989 (old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926, Robertson 1989)
- ▾ Skepi-Nederlands airə [vrouwelijke geslachtscel, kiem]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: ontleend aan mv.
  bron: Robertson 1989 (Robertson 1989)
▾ eiden [eggen]
werkwoord
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits eiden †verouderd (dialect) [eggen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Mensinga 1880 (Mensinga)
▾ eider(eend) [soort van duikeend]
zelfstandig naamwoord
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds ejder [soort van duikeend]
  
  datering: 1731 (1701-1750)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: ejderdun; ejderhanne; ejderjakt; ejderrede
  etymologie: sedan 1731; av lågty. eider; av nyisl. æður, isl. æðr med samma bet.; nära besl. med åda
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ eierkool [eivormige briket]
zelfstandig naamwoord
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries eierkoal [eivormige briket]
  
  datering: 1938 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eierstruif [gerecht in hoofdzaak van geklutste eieren, omelet]
zelfstandig naamwoord
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands ejerstryf [gerecht in hoofdzaak van geklutste eieren, omelet]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
▾ eiervreter [slangensoort]
zelfstandig naamwoord
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels egg-eater, eivervreter [slangensoort]
  
  datering: 1821 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker ; leenvertaling
  etymologie: tr. S. Afr. Du. eiervreter, Du. eier egg + vreter eater. S. Afr. Du. (later Afk.), eier egg + vreter eater.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
▾ eigen [van het subject]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1100;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Berbice-Nederlands egn [van het subject]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:590)
- ▾ Duits egenste (dialect) [van het subject]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Im Südosten des Landes heute sehr gebräuchlich. In Westrhauderfehn auch in der Form eegste. Im Norden und Nordosten stattdessen sülvigste. Wo beides bekannt ist, gilt egenste für nachdrücklicher.
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
- ▾ Negerhollands eegen, eigen, eigǝn, ēgǝn [van het subject, zich]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: old 1776: toe-eigenen = mi eegen mi die toe
  etymologie: eegen (old 1776), eigen (old 1776, Hesseling 1905), eigǝn, ēgǝn (djdj 1926)
  bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 (old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926)
- ▾ Saramakkaans éígi [van het subject] <via Sranantongo>
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Donicie 1963 (Donicie)
- ▾ Sranantongo eigi [van het subject]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels own [kenmerkend, inheems] <via Afrikaans>
  
  datering: 1979 (1951-2000)
  status: ontlening onzeker ; betekenisontlening
  afleidingen en samenstellingen: own affair (regionale bevoegdheid [onder Apartheid]),
  etymologie: tr. Afk. eie own, characteristic of, peculiar to (and thus divergent from all others).
  bron: Silva 1996 (DSAE)
▾ eigen gemakken [privévoorzieningen]
zelfstandig naamwoord
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éhen gemakken [privé-toilet en andere voorzieningen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eigenaar [bezitter]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1508;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eigǝna, eigenar [bezitter]
  
  datering: 1914 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  bron: Josselin 1926 Rossem 1996 (djdj 1926, Rossem 1996: 243)
- ▾ Sranantongo eiginari [bezitter]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Surinaams-Javaans èikhenar [bezitter van een huis] <via Sranantongo>
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ eigenbelang [eigen voordeel]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Egenbelank (dialect) [eigen voordeel]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Gegenwärtig im Reiderl. und auf Borkum bekannt. Das Wort ist nur in den Teilen Ostfrsl.s bekannt, die dem nl. Einfluß am stärksten ausgesetzt sind. Das macht Entlehnung des im Nl. häufig gebrauchten Kompositums sehr wahrscheinlich.
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
- ▾ Fries eigenbelang [eigen voordeel]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ eigendom [wat men zijn eigen mag noemen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1268;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ejendom [boerderij of huis, of grond waarop gebouwd kan worden, wat men zijn eigen mag noemen]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk eigendom
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Indonesisch égendom, éhendom, eigendom, ihdom †verouderd [volledig eigenaarschap van grondstuk]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Jakartaans-Maleis èhendom, ihdom [wat men zijn eigen mag noemen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kähler 1966 (HANS)
- ▾ Negerhollands eegendom [wat men zijn eigen mag noemen]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Noors eiendom [wat men zijn eigen mag noemen; pand, kavel, onroerend goed]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: fra lty; FuT: unter einfluss von mnd. eigendôm von ält. Dän eiedom, neunorw. eigedom umgebildet
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels eigendom [grondbezit]
  
  datering: 1795 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Du., 'ownership (of property)'.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
- ▾ Zweeds egendom [wat men zijn eigen mag noemen, bezitting]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: egendomsbrott, egendomsrätt, lösegendom, nationalegendom, privategendom
  etymologie: före 1520; fornsv. eghindomber; av lågty. egendom med samma bet.; till egen och 1dom
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ eigenlijk [waar, echt]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1240;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens egentlig [waar, echt]
  
  datering: 1866 (1851-1900)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk egentlik afl. af egen (jf. egen); oprindelig betydning 'tilhørende nogen som ejendom'
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Negerhollands eigentlik [waar, echt]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
- ▾ Noors egentlig [feitelijk]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: fra lty; FuT: von mnd. êgentlik (holl. eigenlijk)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Papiaments eigenlijk [waar, echt]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Zweeds egentlig [waar, echt, feitelijk]
  
  datering: 1555 (1551-1600)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: sedan 1555; av lågty. egentlik med samma bet., till egen, se egen
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ eigenzinnig [zijn eigen zin volgend]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1567;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eegensin, eegensinnig [zijn eigen zin volgend]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ Eijkmans test [bepaalde bacteriëntest]
zelfstandig naamwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels Eijkman('s) test [bepaalde bacteriëntest]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Sijs 2009a (Van der Sijs 2009)
▾ eik [boomsoort]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1137;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ék [boomsoort]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eiland [land omgeven door water]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens ejland †verouderd [(zeemanstaal) land omgeven door water]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: OOD: ænyd. d. s.; fra mnt. ell. nht. eiland; af fris. ei, samme ord som da. Ø; jf. eng. island, oldn. eyland, da. Øland. FuT: via Nederduits van Fries, Lundbeck: van Nederlands, Grimm: …bleibt nichts übrig als unser nhd. eiland für erborgt aus der nl. oder nordischen form oder für entstellt aus mhd. einlant, das vielleicht selbst aus eilant verbildet wurde, zu erklären. das wort ei, ovum kommt nicht in betracht, wenn schon der dotter wie eine runde insel im eiweisz schwimmt. eiland hat DIEFENBACH unter insula nur aus nl. oder cölnischen vocabularien, DASYP. und MAALER, selbst DENZLER geben es noch nicht, wol aber HENISCH 835, 38, ohne zweifel auch aus nl. quelle; zu verwundern ist sein abgang bei LUTHER. im 17 jh. verbreitete es sich und war den dichtern des 18 mit seinem wollaut willkommen, unterm volk konnte es den herschenden ausdruck insel nicht verdrängen. bei FLEMING sollte man eiland erwarten, da es OLEARIUS pers reiseb. 2, 3 hat, ich suchte vergeblich danach. Kluge: Übernommen aus dem Niederdeutschen (mndd. e(i)lant, eyglant, mndl. eiland). Dies ist eine späte Verdeutlichung, die auch in afr. eiland, eilond, ae. Egland, Eglond und anord. eyland auftritt, zu g. *agwijO f. "die zum Wasser gehörige" - was im Deutschen zu Au(e) wird, in den nordseegermanischen Sprachen zu einem Wort für "Insel" in anord. ey f., ae. Ig, Eg f., mndd. O, oe, oge, afr. -ey in Ortsnamen. Eiland ist also "Inselland". Schon mhd. einlant "Insel" mit Umdeutung des Vorderglieds ("allein liegendes Land"), auch mit einer Variante eilant, doch ist dieses Wort schon früh ausgestorben. Kluge See: Mit dem gleichbedeut. nl. eiland wohl eigentlich ein fries. Wort. Duden Universal: mniederd., mniederl. eilant < afries. eiland, eigtl.= Inselland, zu afries. ei = Insel (dafür mhd. ouwe, ahd. ouw[i]a, Aue)
  bron: Dahlerup 1919-1956 Duden Universal 2003 Falk 1910-1911 Grimm 1854-1971 Jessen 1883 Kluge 1911 Kluge 2002 (Jessen, OOD, FuT, Lundbeck, Grimm, Kluge, Kluge See, Duden Universal)
- ▾ Duits Eiland [land omgeven door water]
  
  datering: 1251-1300
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: Grimm: …bleibt nichts übrig als unser nhd. eiland für erborgt aus der nl. oder nordischen form oder für entstellt aus mhd. einlant, das vielleicht selbst aus eilant verbildet wurde, zu erklären. das wort ei, ovum kommt nicht in betracht, wenn schon der dotter wie eine runde insel im eiweisz schwimmt. eiland hat DIEFENBACH unter insula nur aus nl. oder cölnischen vocabularien, DASYP. und MAALER, selbst DENZLER geben es noch nicht, wol aber HENISCH 835, 38, ohne zweifel auch aus nl. quelle; zu verwundern ist sein abgang bei LUTHER. im 17 jh. verbreitete es sich und war den dichtern des 18 mit seinem wollaut willkommen, unterm volk konnte es den herschenden ausdruck insel nicht verdrängen. bei FLEMING sollte man eiland erwarten, da es OLEARIUS pers reiseb. 2, 3 hat, ich suchte vergeblich danach. Kluge: Übernommen aus dem Niederdeutschen (mndd. e(i)lant, eyglant, mndl. eiland). Dies ist eine späte Verdeutlichung, die auch in afr. eiland, eilond, ae. Egland, Eglond und anord. eyland auftritt, zu g. *agwijO f. "die zum Wasser gehörige" - was im Deutschen zu Au(e) wird, in den nordseegermanischen Sprachen zu einem Wort für "Insel" in anord. ey f., ae. Ig, Eg f., mndd. O, oe, oge, afr. -ey in Ortsnamen. Eiland ist also "Inselland". Schon mhd. einlant "Insel" mit Umdeutung des Vorderglieds ("allein liegendes Land"), auch mit einer Variante eilant, doch ist dieses Wort schon früh ausgestorben. Kluge See: Mit dem gleichbedeut. nl. eiland wohl eigentlich ein fries. Wort. Duden Universal: mniederd., mniederl. eilant < afries. eiland, eigtl.= Inselland, zu afries. ei = Insel (dafür mhd. ouwe, ahd. ouw[i]a, Aue)
  bron: Duden Universal 2003 Kluge 1911 Kluge 2002 (Grimm, Kluge, Kluge See, Duden Universal)
- ▾ Negerhollands eyland, eiland [land omgeven door water]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: eyland (old 1776), eiland (Hesseling 1905: 186)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 186)
- ▾ Noors eiland †verouderd [land omgeven door water]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: NROi: mnty el ty; FuT: von mnd. eiland 'insel' (holl. eiland).
  bron: Falk 1910-1911 NROi (NROi; FuT)
- ▾ Sranantongo èilanti [land omgeven door water]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (SR)
▾ eilandsraad [vertegenwoordigend lichaam op de Nederlandse Antillen]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments eilandsraad, eilantsrat [vertegenwoordigend lichaam op de Nederlandse Antillen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: (Joubert PN)
▾ einde [laatste gedeelte]
zelfstandig naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands end, einde [laatste gedeelte]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: end (old 1776), einde (Hesseling 1905: 231). Old 1776: tot het einde = voor daarom. eindelijk = na die end, opd'laatst
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 231)
- ▾ Surinaams-Javaans èndhe [einde, slot]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels entjie [restant, kleine hoeveelheid] <via Afrikaans>
  
  datering: 1950 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Afk. end end + dim. suffix -ie.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
▾ eindelijk [ten slotte]
bijwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens endelig [ten slotte]
  
  datering: 1723 (1701-1750)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: afl. af end 'ende' efter nedertysk endelik
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Negerhollands eindlik [ten slotte]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Magens 1770 (Magens 1770)
- ▾ Noors endelig [ten slotte]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: fra lty
  bron: BO 2005 (BO)
- ▾ Zweeds äntligen [ten slotte]
  
  datering: 1538 (1501-1550)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: sedan 1538; av lågty. endeliken 'slutligen; äntligen', till ende 'slut'; jfr 2ända
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ einder [horizon]
zelfstandig naamwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries einder [horizon]
  
  datering: 1933 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ eis [aanspraak]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Ambons-Maleis èis [volmacht]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Siapa kasi eis par oese? 'Wie heeft u volmacht gegeven?'
  bron: Prick 1906 (Prick 1906)
- ▾ Papiaments eis †verouderd [aanspraak]
  
  datering: 1875 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Uit: Ewijk p. 28
  bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
- ▾ Sranantongo eisi [aanspraak]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (SR)
▾ eisen [verzoeken]
werkwoord ; datering: 1240;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Sranantongo eisi [verzoeken]
  
  status: ontlening onzeker ; afleiding
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Zweeds äska [verzoeken]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: före 1520; fornsv. äskia 'kräva; inbjuda'; av lågty. eschen, eischen 'fordra'; samma ord som eng. ask 'fråga; be'
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ ejaculatie [zaadlozing]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1799;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éyakulasi [zaadlozing]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eksteroog [likdoorn]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1350;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Eksterauge, Elsteroge, Hästeroge (dialect) [likdoorn]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Wiese: - Ndl. Herkunfst, Bischoff p. 162, Teuchert p. 319
  bron: Teuchert 1972 (Wiese, Teuchert, Bischoff)
▾ el [lengtemaat]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1277;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Ambons-Maleis èl [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Atjehnees ila, hila, ilò [lengtemaat (de afstand van het midden van de borst tot de top van de middelste vinger bij zijwaarts gestrekte arm); meten (met een el)]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: meu'ila-ila = ellen lang, bij ellen
  bron: Djajadiningrat 1934 (RA)
- ▾ Creools-Portugees (Batavia) ëlla [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Avram 2013 (Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
- ▾ Jakartaans-Maleis élo [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: éloan = hout of meetlat met de lengte van 1 el
  bron: Chaer 1976 (CHAER)
- ▾ Japans eru †verouderd [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
- ▾ Javaans élo [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: élon=per el; diéloni=bij ellen afgemeten, verkocht
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Keiëes el [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Geurtjens 1921 (Geurtjens)
- ▾ Kupang-Maleis èl [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Madoerees elo, elōh [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: elowan = stok ter grootte van 1 el, ngelone, ngelōwe = iets met de el meten, ngelōwagi = met iets meten
  bron: Kiliaan 1904 (PH, KIL)
- ▾ Makassaars êlo [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Matthes 1885 (BF)
- ▾ Menadonees èl [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Clercq 1876 (FSA)
- ▾ Negerhollands el [lengtemaat]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905: 200)
- ▾ Nias hela, helo, elo, ela [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Lafeber 1922 (Lafeber)
- ▾ Soendanees elo [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Prick 1906 (Prick 1906)
- ▾ Surinaams-Javaans élo [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: ngélo = meten per el, élon = per el, bij de el
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
- ▾ Ternataans-Maleis el [lengtemaat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Clercq 1876 (FSA)
▾ elaioplast [plastide dat olie bevat of uitscheidt, ontdekt door de Nederlandse onderzoeker J.H. Wakker]
zelfstandig naamwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Elaioplast [plastide dat olie bevat of uitscheidt, ontdekt door de Nederlandse onderzoeker J.H. Wakker]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: internet (WNT, internet)
- ▾ Engels elaioplast [plastide dat olie bevat of uitscheidt, ontdekt door de Nederlandse onderzoeker J.H. Wakker]
  
  datering: 1888 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: a. Du. elaioplast (J. H. Wakker 1887, in Maandblad voor Natuurwetenschappen XIII. 110), f. Gr. <gk><elenis><acu>laion</gk> oil + -plast.
  bron: OED2 1989 (OED2)
- ▾ Frans élaioplaste [plastide dat olie bevat of uitscheidt, ontdekt door de Nederlandse onderzoeker J.H. Wakker]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: internet (internet)
▾ elan [bezieldheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1891;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries elan [bezieldheid]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
▾ eland [herkauwer]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1456-1489;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens eland [elandantilope] <via Afrikaans>
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: via afrikaans fra hollandsk eland 'elg'
  bron: Hjorth 2003-2005 (DDO)
- ▾ Engels eland [elandantilope] <via Afrikaans>
  
  datering: 1786 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: a. Du. eland elk. The Du. word is a. Ger. elend (elentier), believed to be ad. Lith. élnis elk. See ellan, ellend, which are earlier adoptions of the word from sources other than Du.
  bron: Carpenter 1908-1909 Onions 1983 Silva 1996 (OED2, ODEE, Carpenter, DSAE)
- ▾ Noors eland †verouderd [elandantilope]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: BO: nederl. 'elg', stor og klumpet antilope, taurotragus oryx; [het Noorse woord voor een gewone eland is elg]
  bron: BO 2005 (BO)
- ▾ Pools eland [Afrikaanse bosantilope] <via Afrikaans>
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: afrik., eland z hol.elk, nm. elen(d)
  bron: Kopaliński 2007 (Wladyslaw Kopalinski)
- ▾ Zweeds eland [grote Afrikaanse bosantilope] <via Afrikaans>
  
  datering: 1874 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: NEO; Hist.: sedan 1874; via afrikaans av nederl. eland 'älg'; besl. med grek. elaphos 'hjort'
  bron: SAOB 1898 (NEO; SAOB)
▾ elastiek [rekbare band]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1838;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élastik, lastik [rekbare band; katapult; latex, sap van rubberboom en bananenstam]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: élastis = elastisch
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Japans erasuchika (dialect) [stuk elastiek, rubberen snoer]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Wordt gebruikt in het dialekt van Fukui City.
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
- ▾ Menadonees élastik [rekbare band]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Papiaments elastik, alestik [rekbare band]
  
  datering: 1999 (1951-2000)
  status: ontlening onzeker
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Sarnami lástik [rekbare band]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Santokhi 2005 (Santokhi)
- ▾ Sranantongo elastiki [rekbare band]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
▾ elders [bijwoord van plaats: niet hier]
bijwoord ; datering: 1514;
thema: voortbewegen
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits elders †verouderd (dialect) [bijwoord van plaats: niet hier]
  
  datering: 1700 (1651-1700)
  status: ontlening onzeker
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
▾ elegant [bevallig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1784;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élégan [bevallig]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elegantie [bevalligheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1548;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élégansi [bevalligheid]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elektricien [vakman op elektrisch gebied]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1894;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments elèktrishèn [vakman op elektrisch gebied]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Surinaams-Javaans lèktrisyèn [vakman op elektrisch gebied]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ elektriciteit [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1736;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Boeginees lîseterí [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
  
  status: ontlening onzeker ; verbastering
  bron: Said 1977 (Ide)
- ▾ Indonesisch éléktris, listrik [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Japans ereki †verouderd [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt; magneet]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Verouderd: erekiteru, erekishiteito.Nowadays generally supplanted by denki (S.-J.).
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
- ▾ Javaans lèstrik, listrig [natuurkracht]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Oost-Javaans lèstrèk, natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt bron: veldwerk T. Hoogervorst
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Madoerees līstrīk [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
  
  status: ontlening onzeker ; verbastering
  afleidingen en samenstellingen: alīstrīk = voorzien van elektriciteit
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Makassaars lêsetirí, lêstirí [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
  
  status: ontlening onzeker ; verbastering
  etymologie: dialect van Sanrabone: lêttirí
  bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
- ▾ Minangkabaus listrik [natuurkracht die door wrijving wordt opgewekt]
  
  status: ontlening onzeker ; verbastering
  bron: Moussay 1995 (Moussay)
- ▾ Sasaks listrik [elektrisch licht]
  
  status: ontlening onzeker ; verbastering
  bron: Goris 1938 (Goris)
- ▾ Surinaams-Javaans listrig [stroom]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ elektrisch [m.b.t. elektriciteit]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1786;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éléktris, léktris [m.b.t. elektriciteit]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Menadonees élèktris [m.b.t. elektriciteit]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Warouw 1985 (MSW)
▾ elektro- [met elektriciteit te maken hebbend]
suffix
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éléktro- [met elektriciteit te maken hebbend]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elektrometer [toestel om elektrische spanning te meten]
zelfstandig naamwoord
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éléktrométer [toestel om elektrische spanning te meten]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Japans erekimētoru, erekiterumētoru †verouderd [toestel om elektrische spanning te meten]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Nowadays den'ikei.
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ elektronisch [werkend door vrije elektronen]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1950;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élékronis [werkend door vrije elektronen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ element [hoofdstof; eenheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1265-1270;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élemén [hoofdstof; door elektra gloeiend hete draad (cel)]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Javaans almén [(elektrisch) element; zaklantaarn]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
▾ elementair [fundamenteel]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1810;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éleméntér [fundamenteel]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elf [telwoord]
telwoord ; datering: 1220-1240;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Aucaans eloefoe [telwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Wakaman 1979 (Wakaman 33)
- ▾ Berbice-Nederlands alfu, elfu [telwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:556, 590)
- ▾ Negerhollands elf, elef [telwoord]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: elf (Magens 1770, old 1776), elef (Roberston 1989)
  bron: Magens 1770 Oldendorp 1996 Robertson 1989 (Magens 1770, old 1776, Robertson 1989)
- ▾ Petjoh (pil) nummer elf [vergif]
  
  status: ontlening onzeker ; afleiding
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Saramakkaans elúfu [telwoord] <via Sranantongo>
  
  status: ontlening onzeker
  bron: WOLD (WOLD)
- ▾ Skepi-Nederlands elk [telwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Robertson 1989 (Robertson 1989)
- ▾ Sranantongo erfu [telwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
▾ elf, elfje [geest]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1855-1857;
thema: religie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments èlfye [geest]
  
  datering: 2005 (2001-2050)
  status: ontlening onzeker
  bron: Putte 2008 (Putt PN)
▾ elfde [rangtelwoord, komende na de of het tiende]
telwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands (die) elfde, elfte [rangtelwoord]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: elfde (old 1776), elfte (Magens 1770)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770, old 1776)
▾ elft [vissensoort]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1351-1400;
thema: dierenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels elf [blauwbaars] <via Afrikaans>
  
  datering: 1731 (1701-1750)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Afrikaans, f. Du. elft shad.
  bron: OED2 1989 Silva 1996 (OED2, DSAE)
▾ elftal [ploeg van elf voetballers]
zelfstandig naamwoord
thema: sport en spel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits die Elftal [het Nederlandse voetbalelftal, beruchte tegenstander van Duitsland]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: internet (internet)
- ▾ Sranantongo èlftal [ploeg van elf voetballers]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (SR)
▾ elfuurtje [maaltijd rond elf uur]
zelfstandig naamwoord
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Elfüürtje (dialect) [(zeemanstaal, of taal van handwerkers en wasvrouwen) (koffie)maaltijd of borreltijd rond elf uur]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Smet: Noordwest-Duitsland, Foerste: Dieser mit der Sitte aus den Niederlanden herübergekommenene, in Ostfriesland allgemein, bes. in Norden und Umgebung gebrauchte Ausdruck (…) pflegt man vielfach um 11 Uhr vormittags Tee oder Kaffe zu trinken. (…) Das Elfüürtje ist bei Handwerkern und Kaufleuten, bes. im Brokemerland, noch in der Mode. Meist wird Schnaps getrunken, seltener Tee. Schlüter: die von Holland übernommenen Sitt un die Bezeichnung dafür auch in Ost- und Nordfrsl.
  bron: Foerste 1938 Schlüter 1952 Smet 1983 (Smet 83, Foerste, Schlüter)
- ▾ Vastelands-Noord-Fries älefüürtje [koffiemaaltijd rond elf uur]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: älefüürtje Ha. ‘Mahlzeit am Vormittag‘ < nl. elfuurt¬je ‘Kaffee oder anderes Getränk, um elf Uhr getrun¬ken‘; 1.Glied: elf uur ‘elf Uhr‘; 2.Glied: Dim. Suff. -tje
  bron: Sjölin 2006 (Sjölin)
▾ eliminatie [verwijdering]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1847;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éliminasi [verwijdering]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elimineren [verwijderen]
werkwoord ; datering: 1832;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éliminir [verwijderen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elite [het geselecteerde gedeelte]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élit [het geselecteerde gedeelte]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elixer [geneeskrachtige drank]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1774;
thema: consumptie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éliksir [geneeskrachtige drank]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Japans erikishiru †verouderd [geneeskrachtige drank]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Nowadays erikisâ (E.).
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ elk [ieder, iedereen]
voornaamwoord ; datering: 1220-1240;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands elk [ieder(e) (uitsluitend bijvoeglijk gebruikt)]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Magens 1770 (Magens 1770, old 1776, djdj 1926)
▾ elkeen [iedereen]
voornaamwoord ; datering: 1615;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands ēgē, ēkē, elkēn, elkeen, ēkǝrēn, ekeren, ēkērēn [iedereen, elk]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: ēgē, ēkē, elkēn (djdj 1926); elkeen (Magens 1770, old 1776), ēkǝrēn, ekeren, ēkērēn (djdj 1926)
  bron: Magens 1770 (Magens 1770, old 1776, djdj1926)
▾ elleboog [gewricht tussen beneden- en bovenarm]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments èlebog, èlembog (ouder: elleboog) [gewricht tussen beneden- en bovenarm]
  
  datering: 1875 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Uit: Ewijk p. 29
  bron: Putte 2008 (Joubert PN, Ewijk, Putte PN)
▾ elleboogsbeen [ellepijp]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Chinees chigu [ellepijp] <via Japans>
  
  status: ontlening onzeker ; leenvertaling
  etymologie: foot (Dutch "el")+bone
  bron: Kuiper 1993 (Kuiper)
- ▾ Japans shakkotsu [ellepijp, lett. elbeen]
  
  status: ontlening onzeker ; leenvertaling
  etymologie: Lit. foot (as a measure, in the sense of D.'el') + bone.
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ ellende [beroerdigheid]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1285;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands elend [beroerdigheid, ellendig]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Zweeds elände [beroerdigheid]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: före 1520; fornsv. älände; av lågty. ellende med samma bet., eg. 'landsflykt'; till äl- 'annan'; jfr elända, eljest, 1land
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ ellendig [beroerd]
bijvoeglijk naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens elendig [beroerd]
  
  datering: 1871 (1851-1900)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk elendich afl. af elende ¯ oldnedertysk eli-lendi 'fremmed land' dannet af eli- 'anden' + en afledning af land; grundbetydning 'som lever borte fra sit land'
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Negerhollands elendig [beroerd]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
- ▾ Noors elendig [beroerd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO; fra lty; FuT: von mnd. elendich (holl. ellendig)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Zweeds elända [beroerd]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: före 1520; fornsv. älände; av lågty. ellende 'landsflyktig; främmande; olycklig'
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ ellens [ruw Noors hout van bepaalde afmeting]
zelfstandig naamwoord
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries ellens [ruw Noors hout van bepaalde afmeting]
  
  datering: 1900 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ ellepijp [dikste bot in benedenarm]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1867;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands elle [dikste bot in benedenarm]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: in het Duits is ellepijp ook 'elle'. 'elle' betekent in het Nederlands 'gepunt stokje' en soms wordt daar ook de honkbalknuppel mee bedoelt.
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ ellips [ovaal]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1749;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch élips [ovaal]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ els [priem]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Creools-Portugees (Ceylon) els [priem]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Avram 2013 (Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
- ▾ Engels elsin †verouderd [priem]
  
  datering: 1440 (1401-1450)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: elsin-blade, the blade of an awl, or the awl itself; elsin-box, a box for holding awls; elsin-haft, the haft or handle of an awl; also, Èthe old designation for a jargonelle pear from its resemblance to the haft of an awli (Jam.).<c>1440-1864
  etymologie: app. a. MDu. elssene (later elzen(e, mod.Du. els):-*alisna:-OTeut. *alasnâ (whence by transposition OHG. alansa, alunsa); f. the same root as awl + suffix as in OTeut. *segasnâ (-isnâ), Ger. sense scythe. (The Teut. word was adopted into Romanic: cf. Sp. alesna, lesna, It. lésina, Fr. alêne, Pr. alena.)
  bron: OED2 1989 (OED2)
- ▾ Papiaments èls [priem]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Putte 2008 (Putte PN, Joubert PN)
- ▾ Schots elshin; elsing, elsone, alshin †verouderd [priem]
  
  datering: 1501-1600 (1501-1550)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: ME elsyn, MDu elsene
  bron: CSD 1985 (CSD)
▾ els [boomsoort]
zelfstandig naamwoord ; datering: 772-776;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Else, Els (dialect) [boomsoort]
  
  datering: 1279 (1251-1300)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Oostnederduits, Brandeburg, Berlijn. Wiese: Eytm. zu mndl. else, ein Wort der ndl. Siedler des 12. Jh. FrL: Brandenburg
  bron: Frings 1966 Smet 1983 Smet 1992 Wiese 1996 (Smet 92, Smet 83, Wiese, FrL, Bischoff)
- ▾ Fries els [boomsoort]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
- ▾ Papiaments èls [boomsoort]
  
  datering: 2005 (2001-2050)
  status: ontlening onzeker
  bron: Putte 2008 (Putte PN)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels els [boomsoort]
  
  datering: 1829 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  bron: Silva 1996 (DSAE)
▾ ELS [Europese Lagere School]
zelfstandig naamwoord
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ELS [lagere school in de koloniale tijd]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ elzevier [voortbrengsel van de drukkersfamilie Elzevier of door hen veelgebruikt lettertype]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1899;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Elzevir [drukwerk in bepaalde lettersoort]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: Elzeviriana (door de Hollandse boekdrukkersfamilie Elzevier uitgegeven Romeinse en Griekse klassieken in duodecimo-formaat)
  etymologie: Name einer holländ. Buchdruckerfamilie des 17. Jh.s; die; -.
  bron: Duden Fremd 1990 (Duden Fremd)
- ▾ Engels Elzevir [uitgave van de boekdrukkersfamilie Elzevier; lettertype]
  
  datering: 1701-1800 (1701-1750)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: name (Elzevier, Els-, latinized Elzevirius) of a family of printers (1592-1680) at Amsterdam, The Hague, Leyden and Utrecht; tranf.a book printed by one of them. xviii.
  bron: Onions 1983 (ODEE)
- ▾ Esperanto elzeviro [uitgave van de boekdrukkersfamilie Elzevier; lettertype] <via Frans>
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: geleend via Fr elzévir met ondersteunende bronwoorden Eng elzevir en Du Elzevir. De uitgang -o is standaard voor substantieven in Esp.
  bron: Cherpillod 2003 (Cherp)
- ▾ Frans elzévir [boek gedrukt door de Elzeviers; lettertype]
  
  datering: 1651-1700 (1651-1700)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: elzévirien,ienne
  etymologie: PR: de Elzevi(e)r, nom d'une célèbre famille d'imprimeurs
  bron: Dubois 1979 Robert 1993 Walter 1991 (PRobert, Walter 2, Larousse)
- ▾ Grieks elzebir /elzevír/ [lettertype]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: LTKN 1999 (LTKN)
- ▾ Italiaans elzeviro, elzeviriano [boek gedrukt door de Elzeviers; lettertype; hoofdartikel op de culturele pagina, meestal van een bekende schrijver]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Oland. Elzevier, nome di una famiglia di tipografi.
  bron: Bolelli 1989 (Bolelli)
- ▾ Litouws elzevyras [lettertype dat door de drukkersfamilie Elsevier veel gebruikt werd]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: pagal XVI-XVII a. olandų spaustuvininkų leidėjų Elzevyrų (Elsevier: Lodeveiko (1540-1617), jo sūnų Matjaso ir Bonaventūros, anūkų Izako ir Lodeveiko jaunesniojo (1640-1670), garsiausio iš visų, pavardę
  bron: Vaitkevičiūtė 2007 (V. Vaitkevičiūtė)
- ▾ Noors elzevir [beroemde uitgave van klassieke schrijvers, uitgegeven door de boekdrukkersfirma Elzevier]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: adj. elzevirsk: 'elzevirsk format' = klein formaat waarbij het vel tot 24 bladzijden is gevouwen (BO)
  etymologie: BO: nederl
  bron: BO 2005 (BO)
- ▾ Pools elzewier [beroemde uitgave van klassieke schrijvers, uitgegeven door de boekdrukkersfirma Elzevier]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: W. Kopalinski: nl.(holenderski)
  bron: Kopaliński 2007 (Wladyslaw Kopalinski)
- ▾ Portugees elzevir [boek, vervaardigd door de Elzeviers] <via Frans>
  
  datering: 1899 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: elzeviriano xvii.
  etymologie: Do fr. elzévir, deriv. do antr. neerl. Elzevier.
  bron: Boudens 1988 Cunha 1986 (Da Cunha, Boudens)
- ▾ Servisch elzevir [uitgave van Romeinse en Griekse klassieken uit de 17e en 18e eeuw]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Klajn 2006 (Klajn)
- ▾ Tsjechisch elzevir [lettertype]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Petráčková 1995 (ASCS)
▾ email [glazuur]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1562;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émail [glazuur]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emancipatie [gelijkstelling voor de wet]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1503;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émansipasi [gelijkstelling voor de wet]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Sranantongo manspasi [gelijkstelling voor de wet]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (SR)
▾ Emancipatiedag [(Surinaams-Nederlands) 1 juli, afschaffing slavernij]
zelfstandig naamwoord
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Aucaans Masipasi Dei [1 juli]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Wakaman 1979 (Wakaman 26)
- ▾ Sranantongo Manspasi [1 juli, feestdag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (SR)
▾ emballage [verpakking]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1745;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émbalase [verpakking]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ embargo [publicatieverbod]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1961;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émbargo [publicatieverbod]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ embarkatie [inscheping]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1650;
thema: scheepvaart
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émbarkasi [inscheping]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ embleem [zinnebeeld, herkenningsteken, zinnebeeldige plaat]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1625;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émblém [zinnebeeld]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ embolie [verstopping van bloedvat]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1896;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émboli [verstopping van bloedvat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ embryo [kiem]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émbrio [kiem]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emigrant [landverhuizer]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1741;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émigran [landverhuizer]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: émigrasi = emigratie
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eminent [voortreffelijk]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1503;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éminén [voortreffelijk]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eminentie [titel van kardinalen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1654;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éminensi [titel van kardinalen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emissie [uitgifte van obligaties e.d.]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1886;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émisi [uitgifte van obligaties e.d.]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emmer [vat]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1240;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Ambons-Maleis èmber [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
  bron: Supusepa 1998 (EDI)
- ▾ Balinees émbér [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Veldwerk (Veldwerk Hinzler 2006)
- ▾ Creools-Portugees (Batavia) emmer [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Avram 2013 Ginneken 1913-1914 (JAC; Avram, Andrei A. (2013), ‘The Dutch lexical contribution to three Asian Portuguese Creoles’, in: PAPIA, São Paulo, 23, 1, 51-74.)
- ▾ Deens emmer, emmert [scheepsemmer; bus voor ventiel in een pomp]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nt. holl. emmer (ty. eimer); gennem lat. amphora fra gr. am(phi)phoreús, tvehanket krukke; jf. II. Admiral || formen Emmer findes (ved siden af Emmert) i VSO. og Saaby.7) DOFF: Emmert, en, -er. [mnt. emmer, holl. emmer{t)e), Saabys: Nederlands of Nederduits
  bron: Dahl 1907-1914 Dahlerup 1919-1956 (OOD, DOFF, Saabys)
- ▾ Ests ämber [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  bron: Silvet 1980 (Thonus/Silvet)
- ▾ Fins ämpäri [vat] <via Zweeds>
  
  datering: 1550 (1501-1550)
  status: ontlening onzeker
  bron: Häkkinen 2004 Kirjoittaja 1999 Nurmi 1998 Sadeniemi 2002 (KH, NSSK, SKP, TN)
- ▾ Frans emme †verouderd (dialect) [vloeistofmaat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Wartburg 1928 (FEW)
- ▾ Gimán ember [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Teljeur 1978-1980 (Telj2005)
- ▾ Indonesisch émber; (Bahasa Prokem) be'er [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Rahardja 1989 Stevens 2004 (S&S-T-2004; RCL1989)
- ▾ Jakartaans-Maleis èmbèr [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: beèmbèr-èmbèr = heel veel
  bron: Chaer 1976 (CHAER)
- ▾ Javaans èmber [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Kupang-Maleis ember [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Jacob 2003 (J&G)
- ▾ Madoerees ember [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Makassaars êmberé [teil (meestal van zink)]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
- ▾ Menadonees èmbèr [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
  bron: Warokka 2004 (DJERY)
- ▾ Minangkabaus embe [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Moussay 1995 (Moussay)
- ▾ Muna embere [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Berg 1995 (BKK2005)
- ▾ Noors ember, amber [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: NROi: mnty. amber, ember fra lat. amp(h)ora; FuT: entlehnt dem mnd. amber, ammer, ember, emmer (holl. emmer)
  bron: Falk 1910-1911 NROi (NROi; FuT)
- ▾ Papiaments èmber, hèmber, èmer [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: hèmchi, èmchi (Aruba)
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Petjoh ember [vat] <via Indonesisch>
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Loen 1994 (Loen)
- ▾ Sahu ember [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vruggink 2001 (V&V1983)
- ▾ Shona hamiro [vat] <via Afrikaans>
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Leefmans 2002 (Leefmans)
- ▾ Soendanees ember [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Coolsma 1913 (Coo1913)
- ▾ Sranantongo em(b)re [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
- ▾ Surinaams-Javaans èmbèr [vat]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels emmer [vat; inhoudsmaat]
  
  datering: 1817 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: emmerful
  etymologie: Du., later Afk.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
- ▾ Zweeds ämbar [vat]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: före 1520; fornsv. ämbar; via lågty. av lat. amphora 'stort krus med två handtag'; jfr amfora
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ emmerrad [bepaald schepwerk]
zelfstandig naamwoord
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émbrat, émrat [grote gieter]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Jones 2007 (Jones)
- ▾ Jakartaans-Maleis èmbrat [grote gieter]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kähler 1966 (HANS)
- ▾ Soendanees èmbrat [grote gieter]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kähler 1966 (HANS)
▾ emolumenten [bijkomende verdiensten]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1660;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émolumén [bijkomende verdiensten]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emotie [gemoedsbeweging]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries emoasje [gemoedsbeweging]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
- ▾ Indonesisch émosi [gemoedsbeweging; emotioneel, opgewonden]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Kupang-Maleis emos [boos; gemoedsbeweging]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Jacob 2003 (J&G)
- ▾ Menadonees émosi [emotioneel worden (uit kwaadheid)]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: pangémosi = iemand die snel emotioneel wordt
  bron: Warokka 2004 (DJERY)
▾ emotioneel [vatbaar voor ontroering]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1894-1908;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émosionil [vatbaar voor ontroering]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: tegenwoordig émosional uit Engels
  bron: Sijs 2006a (S&S-T2004, Van der Sijs 2006)
▾ empathie [inlevingsvermogen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1968;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émpati [inlevingsvermogen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Jones 2007 Stevens 2004 (S&S-T2004, Jones)
▾ emplacement [terrein bij station]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1905;
thema: voortbewegen
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch amplasemén [terrein bij station]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ emulsie [melkachtige oplossing]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1761;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch émulsi [melkachtige oplossing]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: émulsifikasi = emulsificering
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ en [nevenschikkend voegwoord]
voegwoord ; datering: 776-800;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Berbice-Nederlands an [nevenschikkend voegwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:557)
- ▾ Chinees-Maleis èn [nevenschikkend voegwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Veldwerk Hoogervorst (Veldwerk T.Hoogervorst 2006)
- ▾ Indonesisch én [nevenschikkend voegwoord]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: én toh = en toch, desondanks
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Negerhollands en, an [nevenschikkend voegwoord]
  
  datering: 1770 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: en (Magens 1770, old 1776, Hesseling 1905), en, an (djdj 1926)
  bron: Hesseling 1905 Magens 1770 (Magens 1770, old 1776, Hesseling 1905, djdj 1926)
- ▾ Sranantongo èn [nevenschikkend voegwoord]
  
  datering: 1783 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Focke 1855 Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N, Schu, Fo)
▾ en bloc [geheel en al, alles of allen samen]
bijwoord ; datering: 1863;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch anblok [als een geheel]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Madoerees amblo' [geheel en al; tot troepen, groepen of afdelingen verenigen]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: afkomstig van 'en bloc'
  bron: Penninga 1936 (PH)
▾ en dan [en toen, en verder?]
tussenwerpsel
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Menadonees èn dan? [en toen, en verder?]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Warouw 1985 (MSW)
▾ en garde [commando bij het schermen]
tussenwerpsel
thema: sport en spel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch anggár [schermsport bedrijven, schermen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ en toch [en desondanks]
tussenwerpsel
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch én toh [en desondanks]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ enclave [door vreemd gebied omsloten terrein]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch énklave [door vreemd gebied omsloten terrein]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ encyclopedie [beschrijvend woordenboek]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1654;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch énsiklopédi [beschrijvend woordenboek]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ endemisch [niet elders voorkomend]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1821;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éndémis [niet elders voorkomend]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ endogamie [het huwen binnen de stam]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1919;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éndogami [het huwen binnen de stam]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ endogeen [uit het binnenste voortkomend]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1886;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éndogeen [uit het binnenste voortkomend]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ endossement [het overdragen van een wissel door aantekening op achterkant]
werkwoord ; datering: 1651;
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éndosemén [het overdragen van een wissel door aantekening op achterkant]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ energie [veerkracht, arbeidsvermogen]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1668;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch énérgi, énérsi [veerkracht, arbeidsvermogen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ eng [nauw]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1240;
thema: aardrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries ing [nauw]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Århammar 2003 (Arhammarḓ)
▾ engageren [(zich) verloven]
werkwoord ; datering: 1806;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands engēs [zich verloven met]
  
  datering: 1926 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: de n heeft een puntje en wordt een ŋ-klank
  bron: Josselin 1926 (djdj 1926)
▾ engel [bode van God]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1200;
thema: religie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands engel [bode van God]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Hesseling 1905: meervoudsvorm = engels
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 266)
- ▾ Papiaments engel †verouderd [bode van God]
  
  datering: 1844 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Mat. 1:2, 2:13, 2:19, 4:6, 11:10, 13:39, 13:41, 13:49, 16:27, 18:10, 22:30, 24:31, 28:2 .
  bron: Conradi 1844 (Conradi)
- ▾ Sranantongo èngel [bode van God]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: granèngel (aartsengel)
  bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
▾ Engeland [landennaam]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Arowaks Engelanta [landennaam]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Penard 1926-1927 (Penard)
- ▾ Madoerees englan (dialect) [Engels]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: dialecten van Sumēnēp en Pamēkasan
  bron: Kiliaan 1904 (KIL)
▾ Engels [van Engeland]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1278;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Creools-Engels van de Maagdeneilanden ingis †verouderd [van Engeland] <via Negerhollands>
  
  datering: 1981 (1951-2000)
  status: ontlening onzeker
  bron: Valls 1981 (Valls 1981)
- ▾ Kupang-Maleis Inggris [van Engeland]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: konci Inggris=Engelse sleutel
  etymologie: konci=sleutel
  bron: Jacob 2003 (J&G)
- ▾ Negerhollands ingis [van Engeland]
  
  datering: 1926 (1901-1950)
  status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
  etymologie: de n heeft een puntje en wordt een ŋ
  bron: Josselin 1926 (djdj 1926)
- ▾ Schots ingill, engill, inglis †verouderd [gewichtseenheid, gebruikt bij goud en zilver, 1/20 ounce]
  
  datering: 1451-1500 (1451-1500)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: MFlem inghelsche, engels
  bron: CSD 1985 (CSD)
- ▾ Zweeds engels [gewichtseenheid, gebruikt bij goud en zilver]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: SAOB; av holl. engels, av mnl. engelsch, eg.: engelsk (se ENGELSK, adj.1)]
  bron: SAOB 1898 (SAOB)
▾ Engelsman [iemand uit Engeland]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels Engelsman [iemand uit Engeland] <via Afrikaans>
  
  datering: 1837 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Afk. (earlier Du. Engelschman), Engels English + man man, person.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
- ▾ Zweeds engelsman [iemand uit Engeland]
  
  datering: 1640 (1601-1650)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: sedan 1640; av lågty. engelsmann, eng. Englishman med samma bet.; till engelsk
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ enig(e) [onbepaald voornaamwoord]
voornaamwoord ; datering: 1230-1231;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Berbice-Nederlands eni [onbepaald voornaamwoord]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
  bron: Kouwenberg 1993 (Kouwenberg 1993:591)
- ▾ Negerhollands eenig, eenige, ēnǝstǝ, ēnēstu, ēnēstǝ [onbepaald voornaamwoord]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: enigkind, enig geborene = eeniggeboren
  etymologie: eenig, eenige (old 1776), ēnǝstǝ, ēnēstu, ēnēstǝ (djdj 1926), eenig (Hesselign 1905: 231_
  bron: Hesseling 1905 Josselin 1926 (old 1776, djdj 1926, Hesseling 1905: 231)
- ▾ Zweeds enig [eendrachtig, eensgezind]
  
  datering: 1600 (1551-1600)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: sedan 1600; av lågty. enig med samma bet.; till 1en
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ enigheid [het uniek zijn, overeenstemming]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eenigheit [het uniek zijn, overeenstemming]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ enigszins [een beetje; enigermate]
bijwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits enichsinns (dialect) [enigermate]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: In Emden bekannt, nicht aber in Hage. Lottmann hält es für nl.
  bron: Foerste 1938 (Foerste)
- ▾ Fries ienichsins [een beetje; enigermate]
  
  datering: 1829 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
▾ enkel [alleen, enig in zijn soort]
telwoord ; datering: 1351-1400;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens enkel [eenvoudig]
  
  datering: 1886 (1851-1900)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra mnt. enkel, holl. enkel
  bron: Becker-Christensen 2005 Dahlerup 1919-1956 (PNOE, OOD)
- ▾ Deens enkelt [enkelvoudig, afzonderlijk]
  
  datering: 1764 (1751-1800)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: fra nedertysk enkelt sideform til enkel 'eneste, enkelt'
  bron: Becker-Christensen 2005 (PNOE)
- ▾ Indonesisch éngkel [alleen, enig in zijn soort, single]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Negerhollands enkel [alleen, enig in zijn soort]
  
  datering: 1742 (1701-1750)
  status: ontlening onzeker
  bron: Rossem 1996 (Rossem 1996: 67)
- ▾ Noors enkel, enkelt [eenvoudig, alleen]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO: lty, eg 'eneste'; FuT: von mnd. ênkel(t), dessen t ein phonetischer zusatz wie in dobbelt ist; vgl. mndl. eenkel (holl. enkel)
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 (BO; FuT)
- ▾ Papiaments ènkel [enkelvoudig]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: kayena ènkel (enkele hibiscus, ook de bloem hiervan)
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Sranantongo enkri [alleen, enige]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Woordenlijst S-N (Woordenlijst S-N)
- ▾ Zweeds enkel [alleen, enig in zijn soort]
  
  datering: 1676 (1651-1700)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: enkelbladig, enkelfilig, enkelgängad, enkelhytt
  etymologie: sedan 1676; av lågty. enkel med samma bet.; bildn. till 1en
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ enkel [voetgewricht]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1351-1400;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Kupang-Maleis engkel [pols- of voetgewricht; verzwikt]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Jacob 2003 (J&G)
- ▾ Menadonees èngkel [gewricht]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Warokka 2004 (DJERY)
- ▾ Papiaments ènkel [voetgewricht]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: suek bo ènkel (je enkel verzwikken)
  bron: (Joubert PN)
▾ enkelgraf [graf(heuvel) die het stoffelijk overschot van één persoon bevat]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels single grave [graf(heuvel) die het stoffelijk overschot van één persoon bevat]
  
  datering: 1898 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker ; leenvertaling
  etymologie: f. single a. 17, 18: tr. Du. enkelgraf single grave.
  bron: OED2 1989 (OED2)
▾ enquête [onderzoek]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1494;
thema: communicatie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch angkét [onderzoek]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ensemble [muziekgezelschap]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1929;
thema: muziek
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ansambel, ansamble [muziekgezelschap]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ent [loot van een boom]
zelfstandig naamwoord
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Enke (dialect) [loot van een boom]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Bischoff: Das altmärkisch-jerichowsche Enke, das sich ins Brandenburgische hinein fortsetzt, ist ein Nachkomme von mnl. ente "ent, jonge boom", das seinerseits zu einem aus dem Lateinischen entlehnten enten "propfen" gehört. p. 180
  bron: Teuchert 1972 (Bischoff, Teuchert)
▾ entameren [in behandeling nemen]
werkwoord ; datering: 1932;
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch (meng)antamir [in behandeling nemen; ondernemen, aanpakken]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Petjoh antameren [iets beginnen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Loen 1994 (Loen)
▾ enten [een loot op een andere boom bevestigen]
werkwoord ; datering: 1240;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits enten, enken, anken (dialect) [een plantenstekje afnemen en potten, veredelen]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: Enke=entrijs, plantenstekje
  etymologie: Smet 92: algemeen verbreid in Nederduits: Smet 92: Nur einigen Wörtern davon gelang es, durch die sogenannte lexikalische Ausbreitung tiefer in den niederdeutschen Raum vorzustoßen und ein größeres zusammenhängendes Verbreitungsgebiet zu füllen, wie etwa botterham, "Butterbrot", enten "profpen, impfen", druk/drok "geschäftig, rührig"und mooi "schön". Wiese: Etym. aus ndl. enten umgeformt, das zu frz. enter, lat. imputare gehört. FrL: (p.31) Die südliche Ausbuchtungen am Rhein, Bindungen zwischen England, Köln und Trier, lassen an die Germania Romana denken. Teuchert bringt hierzu wichtige Ergänzungen. Seine Materialen seien in der folgenden Liste gesammelt. Ein * bedeutet, daß die romanische Lehnwörter von Niederländern auch in den Hansebereich getragen wurden, also der niederdeutschen Küste und der binnenländischen Mark gemeinsam sind. Teuchert: Denn nicht mehr das franz., sondern das ins Ndl. übernommene Verbum enten ist als Grundlage des märkischen enken anzusetzen.
  bron: Frings 1966 Smet 1992 Teuchert 1972 Wiese 1996 (Smet 92, Wiese, FrL, Teuchert)
- ▾ Indonesisch (meng)énten [een loot op een andere boom bevestigen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ enten [inenten]
werkwoord
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Papiaments ènter (ouder: enter) †verouderd [vaccineren]
  
  datering: 1875 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Uit: Ewijk p. 29
  bron: Ewijk 1875 (Ewijk)
- ▾ Sranantongo ènter [injectie; inenten]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Surinaams-Javaans ènter, ngènter [inenten] <via Sranantongo>
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: ènteran = inenting, ingeënte plaats, wat ingeënt is
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ enterbijl [bijl gebruikt bij het beklimmen van een vijandelijk schip]
zelfstandig naamwoord
thema: scheepvaart
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Russisch ínterpil', ínterpel' †verouderd [bijl gebruikt bij het beklimmen van een vijandelijk schip]
  
  datering: 1701-1725 (1701-1750)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Aus ndl. enterbijl dass., s. Matzenauer LF. 8,12, Meulen 61. Uit VdMeulen: E n t e r b i j l , bijl bij het enteren van een vijandelijk schip gebruikt. Russ. entrépel', intrepél', intrepl', zie Zee- en Scheepst. 61. Naast de meest voorkomende vorm intrepél' is nog een vierde intripeľ in zwang geweest, die men bij Stanjukovic 4, 39 aantreft: menja čuť ne ubili intripelem (mij sloegen zij bijna dood met een enterbijl) alsmede 4, 372: izlomannye topory, intripeli i drugoe abordažnoe oružie svideteľstvovali, s kakim usiliem otčajanija matrosy obrubali led (de gebroken bijlen, enterbijlen en andere enterwapenen getuigden, met welk een inspanning der vertwijfeling de matrozen het ijs hadden behouwen) (a°. 1848). In Peters tijd nog enterbeil' zoals blijkt uit de gen. plur. enterbeilev in de Morsk. Ust. 823 (a°. 1720): konstapel'skija pripasy: enterbeilev (konstapelsvoorraden: enterbijlen). Šiškov (a°. 1795) heeft reeds de vorm intrepél'. VdMeulen 1909:Enterbijl. De enterbijl is dienstig met sijn scherpte om alles aan stukken en onder de voet te hakken , en de punt aan de andere kant, als in een heir hamer uitsteekende , is bequaam om in eenig hout geslaagen sijnde daarbij op te klimmen. WINSCII. Bij W. komen op blz. 283 onder het krijgstuigh voor: 12 enterbijlen, lluss. /utrepél, hache d'armcs. .. schrijft iutrepl, V. geeft behalve den eersten vorm ook entrépel. In het Zeereglement van BETER DEN GROOTE staat op blz. 817, 823 de Gen. Plur. enterbeilev (Nom. Sing, enterbeil).
  bron: Meulen 1959 Vasmer 1953-1958 (Vasmer, VdMeulen 1959,VdMeulen 1909)
▾ enterdreg [klein anker dat men in het tuig van een te enteren schip wierp]
zelfstandig naamwoord
thema: scheepvaart
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Russisch enterdrék, enterdreg †verouderd [klein anker dat men in het tuig van een te enteren schip wierp]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Enterdreg. De enterdreg (werd) in het staande wand van des vijands schip geworpen om den vijand aan boord te klampen en de scheepen soo digt aan malkauderen te doen naaderen , als eenigsins moogelijk is. WINSCII., vgl. W. blz. 283: enter- en penterdreggen , waervan de eerste kromme weerhaken aen de handen hebben, en de tweede kort van schaft zijn, en blz. 281 , waar onder de losse werktuigen te scheep (van andere kleinigheden) vermeld wordt: 1 enterdreg, welk weegt 23G p. Bij P. M. staan de enterdreggen op blz. 395 onder de verschillende soorten van dreggen : enterdreggen, bestemd om aan de nokken van de onderraas opgeheschen te worden, als men een schip aan boord wil klampen om het te enteren. Zij hebben aan de punt van eiken arm een' weerhaak , en evenals de vischdreggen aan den ring een eind ketting om het afsnijden te beletten. Russ. enierdrék V., enterdnuj .)., grappin d'abordage.
  bron: Meulen 1909 (VdMeulen 1909)
▾ enteren [een vijandig schip beklimmen]
werkwoord ; datering: 1571;
thema: scheepvaart
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens entre [een vijandig schip beklimmen; klimmen, klauteren]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: OOD: fra mnt. entern, FuT: Nederduits, Saabys: Nederlands of Nederduits, Winge: Nederlands, Einerseits für "ein feindliches Schiff besteigen", andererseits für "in die Takelung klettern", über das Niederdeutsche entlehnt aus nndl. enteren. Dieses geht auf span. entrar zurück, das seinerseits aus l. intrAre "eintreten, hineingehen" stammt. Duden Universsal, [aus dem Niederd. < (m)niederl. enteren= entern (1) < span. entrar= hineingehen, betreten < lat. intrare= hineingehen]:. Stefan: misschien geleend van Nederduits.
  bron: Dahlerup 1919-1956 Duden Universal 2003 Falk 1910-1911 Hammerich 1945 Kluge 2002 NEO 1995 Pfeifer 1989 Smet 2004 Winge 2000 Arnesen (OOD, FuT, NEO, Saabys, Winge, Arnesen, Hammerich 45, Kluge, Pfeifer, Duden Universal, Smet 04, )
- ▾ Duits entern [een vijandig schip beklimmen, klimmen] <via Nederduits>
  
  datering: 1451-1500
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Einerseits für "ein feindliches Schiff besteigen", andererseits für "in die Takelung klettern", über das Niederdeutsche entlehnt aus nndl. enteren. Dieses geht auf span. entrar zurück, das seinerseits aus l. intrAre "eintreten, hineingehen" stammt. Duden Universsal, [aus dem Niederd. < (m)niederl. enteren= entern (1) < span. entrar= hineingehen, betreten < lat. intrare= hineingehen]:
  bron: Kluge 2002 Pfeifer 1989 Smet 2004 (Kluge, Pfeifer, Duden Universal, Smet 04, )
- ▾ Noors entre [een vijandig schip beklimmen; binnengaan]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  etymologie: BO; gj. lty fra fr entrer 'gå inn'; FuT: von mnd. entern (holl. enteren), das über frz entrer von lat. intrare stammt
  bron: BO 2005 Falk 1910-1911 Hammerich 1945 Arnesen (BO; FuT, Arnesen, Hammerich 45)
- ▾ Vastelands-Noord-Fries antere [voortkruipen]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: antere Wi. ‘krabbeln‘ åntere Mo. < nl. enteren ‘entern; in die Takelung klettern‘ < nl. entern frz. entrer < lat. intrare ‘hineingehen‘; Anlehnung an *ant ‘Ameise‘; s. antermanter
  bron: Sjölin 2006 (Sjölin)
- ▾ Zweeds äntra [een vijandig schip beklimmen]
  
  datering: 1644 (1601-1650)
  status: Ambigu: Nederlands of Nederduits ; ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: änterbila, änterhake
  etymologie: sedan 1644; av lågty. entern eller nederl. enteren med samma bet.; av fra. entrer 'inträda'; jfr entré
  bron: NEO 1995 (NEO)
▾ enterlopen [(verouderd) handelen met inbreuk op het monopolie van anderen]
werkwoord
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Engels interlope [handelen met inbreuk op het monopolie van anderen]
  
  datering: 1615 (1601-1650)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: The actual history of the words interlope, interloper, is somewhat obscure. Our earliest examples belong to the end of the 16th c. No form nor cognate of these words is found in any other language until after 1700, when the English n. was adopted in Fr. as interlopre (Savary Dict. de Comm. 1723), now interlope, applied to a ship, and to a limited extent in Du. and LG. (enterlopen in Halma, 1758–61 [NvdS: zie WNT: ouder], enterloper in Bremisches Wbch. 1767). In Du. enterlooper is expressly stated in 1768 to be ‘van de Engelse ontleend’, borrowed from English, and is explained to mean the same thing as the proper Du. term lorrendraaijer, used from the end of the 16th c. Interlope, interloper were thus of English formation. About 1600, interlopers, intermeddlers, stragglers, straggling Englishmen, occur as appellations of the same class of persons (see interloper 1a, 1603, intermeddler c, 1601). Some of these synonyms suggest connexion with land-loper, ‘vagabond, vagrant, straggler’, in common use before 1580 in place of the earlier land-leaper (1362–1621), lope being the form of leap in eastern and some north-midl. dialects (= north. dial. loup, lowp). It seems probable therefore that the two elements of interloper are identical with those of inter-meddler and land-loper respectively; at least, this seems more likely than that the word should have been compounded of the L. and Engl. prefix inter- and the Du. or LG. lôpen, loopen to run, lôper, looper runner, a combination which could not well have arisen in England, and of which we have no historical indication in any foreign parts where English and Dutch traders came in contact. The earliest known references to the practices of interlopers are in connexion with the Russia Company; see Sir E. A. Bond's Introduction to Russia at close of 16th c. (Hakl. Soc. 1856) p. xxi. seqq. But the word soon became a well-known term in connexion with the trade of the East India Company, chartered in 1600.]
  bron: OED2 1989 (OED)
- ▾ Frans interlope [goederenschip dat illegaal handel drijft; iets illegaals, verdachts]
  
  datering: 1685 (1651-1700)
  status: ontlening onzeker ; afleiding
  etymologie: W: du néerlandais inter-lôpen, `intermède', du latin médiéval interludium, de inter `entre', et ludus, `jeu'PR: angl. interloper (PR 1993: `intrus')
  bron: Dubois 1979 Robert 1993 Walter 1997 (Walter, Larousse, PRobert)
▾ enterloper [(verouderd) koopman die handel drijft met inbreuk op het monopolie van anderen]
zelfstandig naamwoord
thema: handel
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens enterloper, enterlopper [koopman die handel drijft met inbreuk op het monopolie van anderen, schip dat handel drijft met inbreuk op het monopolie van anderen]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: OOD: fra holl. enterlooper
  bron: Dahlerup 1919-1956 (OOD, Kluge)
- ▾ Duits Interlooper [zeevaarder die handel drijft met inbreuk op het monopolie van anderen]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Kluge: Ein nl. Lehnwort
  bron: Kluge 2002 (Kluge)
- ▾ Engels interloper [koopman die handel drijft met inbreuk op het monopolie van anderen]
  
  datering: 1590 (1551-1600)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Hobson-Jobson: One in former days who traded without the license, or outside the service, of a company (such as the E.I.C.) which had a charter of monopoly. The etymology of the word remains obscure. It looks like Dutch, but intelligent Dutch friends have sought in vain for a Dutch original. Onderloopen, the nearest word we can find, means 'to be inundated.' The hybrid etymology given by Bailey, though allowed by Skeat, seems hardly possible. Perhaps it is an English corruption from ontloopen, 'to evade, escape, run away from.' [The N.E.D. without hesitation gives interlope, a form of leap. Skeat, in his Concise Dict., 2nd ed., agrees, and quotes Low Germ. and Dutch enterloper, 'a runner between.']
  bron: OED2 1989 Yule 1994 (OED2, Hobson-Jobson)
- ▾ Portugees entrelopo [smokkelaar, avonturier] <via Engels>
  
  datering: 1813 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Do ing. interloper.
  bron: Cunha 1986 (Da Cunha)
▾ enthousiasme [geestdrift]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1784;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch antusiasme [geestdrift]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ enthousiast [geestdriftig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1788;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch antusias [geestdriftig]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Sranantongo èntowsiast [geestdriftig]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (SR)
▾ entree [ingang, toegang(sprijs)]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1467-1490;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éntré [toegang(sprijs)]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Madoerees antrī [rij mensen]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Surinaams-Javaans antré [toegang, toegangsbewijs]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ entrepot [opslagplaats]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1819;
thema: sociale leven
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch anterpo [opslagplaats]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ entrepreneur [ondernemer]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch antreprenur [ondernemer]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ envelop(pe) [briefomslag]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1817;
thema: communicatie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Ambons-Maleis anplop, amplop [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Manuputty 1972 (EDI, Boetje)
- ▾ Boeginees ampelố [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Said 1977 (Ide)
- ▾ Indonesisch amplop [briefomslag; steekpenningen; (Bahasa Prokem) zakje met circa 5 gram marihuana]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: mengamplopi = in een enveloppe doen
  bron: Rahardja 1989 Stevens 2004 (S&S-T2004; RCL1989)
- ▾ Jakartaans-Maleis ampelop, amplop [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: ngampelopin = iets in een enveloppe stoppen, smeergeld geven
  etymologie: dialect van Tanah Abang: emplop
  bron: Chaer 1976 Kähler 1966 (CHAER, HANS)
- ▾ Javaans amplop [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Madoerees amplop [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Safioedin 1977 (ASIS)
- ▾ Makassaars ampalố, ampolô, empelố [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Cense 1979 (Cense, A.A. (1979), Makkasaars-Nederlands woordenboek, ’s-Gravenhage.)
- ▾ Menadonees amplop [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Warouw 1985 (MSW)
- ▾ Minangkabaus ampolok [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Moussay 1995 (Moussay)
- ▾ Papiaments ènvelòp [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: (Joubert PN)
- ▾ Shona hamvuropu [briefomslag] <via Afrikaans>
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Leefmans 2002 (Leefmans)
- ▾ Soendanees anplok [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Prick 1906 (Prick 1906)
- ▾ Sranantongo ènfelop [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (SR)
- ▾ Surinaams-Javaans amplop, angflop, angklop [briefomslag]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: angflop en angklop zijn ontleend uit het Sranantongo
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ enzovoort(s) [woord dat aangeeft dat verdere opsomming overbodig is]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1624;
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch énsopor [woord dat aangeeft dat verdere opsomming overbodig is]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ enzym [ferment]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1895;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch énzim [ferment]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epaulet [schouderbelegsel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1806;
thema: leger
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Atjehnees pulèt [schouderbelegsel; gouden rand om bijvoorbeeld een pet of muts als distinctief]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Djajadiningrat 1934 (RA)
- ▾ Indonesisch épolét, polét [schouderbelegsel; brede streep op bomen aanbrengen als teken]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Javaans polèt [schouderbelegsel]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Madoerees polet [schouderbelegsel]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: apolet = een epaulet gebruiken (officier), moledi = iemand van een epaulet voorzien
  etymologie: Bangkalan, Pamēkasan: polet, Sumēnēp: pulit
  bron: Kiliaan 1904 (KIL)
▾ epicentrum [middelpunt van aardbeving]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1886;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épiséntrum [middelpunt van aardbeving]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epidemie [besmettelijke ziekte, plaag]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1400;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épidémi [besmettelijke ziekte, plaag]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epiek [verhalende poëzie]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1884;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épik [verhalende poëzie]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epigoon [navolger]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1867;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épigon [navolger]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epigraaf [inschrift op monument]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1668;
thema: kunst
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épigraf [inschrift op monument]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epilepsie [vallende ziekte]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1624;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épilépsi [vallende ziekte]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epiloog [slotrede]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épilog [slotrede]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ episcoop [projectietoestel]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1912;
thema: werk en industrie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épiskop [projectietoestel]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ episode [op zichzelf staand deel van verhaal of gebeurtenis]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épisode [op zichzelf staand deel van verhaal of gebeurtenis]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ epos [heldendicht]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1824;
thema: letterkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch épos [heldendicht]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ equator [evenaar]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1598;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékuator, ékwator [evenaar]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Sranantongo eikwador [evenaar]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Engels ; ontlening onzeker
  bron: Blanker 2005 (Prisma S-N 2005)
▾ equivalent [gelijkwaardig]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 1650;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch ékivalén, ékuivalén [gelijkwaardig]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ er [bijwoord van plaats]
bijwoord ; datering: 1237;
thema: voortbewegen
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries er [voornaamwoord: ervan, daarvan, van hen]
  
  datering: 1823 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  bron: WFT 1984-2010 (WFT)
- ▾ Javindo ister [er is]
  
  status: ontlening onzeker ; leenvertaling
  afleidingen en samenstellingen: isterwat = wat is er
  etymologie: correspondeert met het Javaanse 'ana'
  bron: Gruiter 1990 (VE)
- ▾ Petjoh d'r [bijwoord van plaats]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: ist'r = het is er, er is, er zijn
  bron: Loen 1994 (Loen)
▾ Erasmus, Erasmiaans [(van) de filosoof Desiderius Erasmus]
zelfstandig naamwoord
thema: taalkunde
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Deens rasmus [(eufemisme in de scheepvaart, overdrachtelijk gebruik van de eigennaam) de zee in slecht weer; zee die overboord slaat]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Alnæs (p. 17) OOD zonder etymologie, Kluge See: Kluge See: Rasmus euphemistische Bezeichnung für "das Meer im Unwetter", verkürzt für den Eigennamen Erasmus, zuerst gebucht in Sanders' Fremdwb. 1871. Citaten: Ned 1908 Fohrenstied S. 15 Bien Kap der gooden Hoopnung kreegen wi to'n erstenmal sehr swaret Weer, un ick lehrde Rasmuß ganz gehörig kennen.
  bron: Dahlerup 1919-1956 (Alnæs, OOD, Kluge See)
- ▾ Duits Rasmus [(eufemisme in de scheepvaart, overdrachtelijk gebruik van de eigennaam) de zee in slecht weer]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Kluge See: Rasmus euphemistische Bezeichnung für "das Meer im Unwetter", verkürzt für den Eigennamen Erasmus, zuerst gebucht in Sanders' Fremdwb. 1871. Citaten: Ned 1908 Fohrenstied S. 15 Bien Kap der gooden Hoopnung kreegen wi to'n erstenmal sehr swaret Weer, un ick lehrde Rasmuß ganz gehörig kennen.
  bron: Kluge 1911 (Kluge See)
- ▾ Frans érasmien [Nederlandse filosoof en humanist]
  
  datering: 1870 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: érasmisme
  bron: Robert 1993 (PRobert)
- ▾ Grieks erasmi(a)kos [naar of van Erasmus]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: LTKN 1999 (LTKN)
- ▾ Italiaans erasmiano [van de filosoof Desiderius Erasmus]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Dal nome di Erasmo da Rotterdam.
  bron: Bolelli 1989 (Bolelli)
- ▾ Kupang-Maleis Mus [eigennaam]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Jacob 2003 (J&G)
- ▾ Noors rasmus [0]
  
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: (eufemisme in de scheepvaart, overdrachtelijk gebruik van de eigennaam) de zee in slecht weer; zee die overboord slaat
  etymologie: Kluge See: Rasmus euphemistische Bezeichnung für "das Meer im Unwetter", verkürzt für den Eigennamen Erasmus, zuerst gebucht in Sanders' Fremdwb. 1871. Citaten: Ned 1908 Fohrenstied S. 15 Bien Kap der gooden Hoopnung kreegen wi to'n erstenmal sehr swaret Weer, un ick lehrde Rasmuß ganz gehörig kennen.
  bron: Dahlerup 1919-1956 (Alnæs, OOD, Kluge See)
- ▾ Portugees erasmiano [betrekking hebbend op, gerelateerd zijnde aan Erasmus]
  
  datering: 1873 (1851-1900)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: De Erasmo de Roterdam (1467-1536), célebre humanista holandés.
  bron: Cunha 1986 (Da Cunha)
▾ erbium [chemisch element]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1870;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Japans erubyūmu [chemisch element]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vos 1963 (Vos 1963)
▾ erectie [oprichting van de penis]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1850;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch éréksi [oprichting van de penis]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
▾ ereis [(verouderd) eens]
bijwoord ; datering: 1731-1735;
thema: tijd
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands elkereis [eens een keertje]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Old 1776: gedeeltelijk = partireis, voor die keer = voor die reis, plotseling/opeens = eenreis, andere keer = ander reis
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ eren [eer bewijzen]
werkwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands eer [eer bewijzen]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905: 232)
▾ erf [erfdeel, grond behorend bij huis]
zelfstandig naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: plantenrijk
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Javaans èrep [erf(grond) bij een huis]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Pigeaud 1989 (Pigeaud)
- ▾ Negerhollands erfe [erfgenaam]
  
  datering: 1905 (1901-1950)
  status: ontlening onzeker
  bron: Hesseling 1905 (Hesseling 1905)
- ▾ Petjoh erf [tuin]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels erf [moestuin, (klein) stuk bouwland] <via Afrikaans>
  
  datering: 1812 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: erf-holder, -licence, -grond, -grondbrief
  etymologie: Du. erf in same sense, orig. `inheritance'
  bron: OED2 1989 (OED2)
▾ erfdeel [wat iemand als zijn deel uit een nalatenschap toekomt]
zelfstandig naamwoord
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands ervdeel [wat iemand als zijn deel uit een nalatenschap toekomt]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ erfenis [wat men erft]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1399;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Fries erfenis [wat men erft]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Århammar 2003 (Arhammar)
- ▾ Papiaments erfnis †verouderd [wat men erft]
  
  datering: 1844 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Conradi: Mat. 21:38, 25:34
  bron: Conradi 1844 (Conradi)
▾ erfgenaam [op wie een nalatenschap overgaat]
zelfstandig naamwoord ; datering: 1284;
thema: mensenwereld
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Duits Erbgenahm [op wie een nalatenschap overgaat]
  
  status: ontlening onzeker
  etymologie: ERBGENAHM, m. heres braucht MÖSER patr. ph. 4, 329, es ist aber nicht hochdeutsch, sondern dem nl. erfgenaam nachgebildet.
  bron: Grimm 1854-1971 (Grimm)
- ▾ Negerhollands ervgenaam, erfgenaem [op wie een nalatenschap overgaat]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: ervgenaam (old 1776), erfgenaem (Hesseling 1905: 238)
  bron: Hesseling 1905 Oldendorp 1996 (old 1776, Hesseling 1905: 238)
- ▾ Papiaments erfgenam †verouderd [op wie een nalatenschap overgaat]
  
  datering: 1844 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Mat. 21:38
  bron: Conradi 1844 (Conradi)
▾ erfgrondbrief [eerste eigendomsbewijs van grondstuk]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels erfgrondbrief [eerste eigendomsbewijs van grondstuk]
  
  datering: 1810 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Du. erf plot of land, inheritance + grond ground + brief note, letter.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
▾ erfpacht [overerfbare pacht]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Indonesisch érpah [langdurige landpacht (75 jaar) uit het vrije domein]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Stevens 2004 (S&S-T2004)
- ▾ Papiaments erfpacht, èrfpagt [overerfbare pacht]
  
  datering: 1999 (1951-2000)
  status: ontlening onzeker
  bron: Putte 2008 (Joubert PN, Putte PN)
- ▾ Zuid-Afrikaans-Engels erfpacht, ergpag †verouderd [overerfbare pacht]
  
  datering: 1809 (1801-1850)
  status: ontlening onzeker
  afleidingen en samenstellingen: erfpachter
  etymologie: Du. 'hereditary tenure, long lease', erf tenure, inheritance + pacht lease.
  bron: Silva 1996 (DSAE)
▾ erfstadhouder [erfelijk stadhouder (in de Republiek)]
zelfstandig naamwoord
thema: overheid
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Zweeds arfståthållare [erfelijk stadhouder]
  
  status: Ambigu: Nederlands of Duits ; ontlening onzeker
  bron: SAOB 1898 (SAOB)
▾ erfzonde [schuld die de mens door zijn geboorte eigen is als gevolg van de zondeval (geloof)]
zelfstandig naamwoord
thema: religie
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Negerhollands ervsondo [schuld die de mens door zijn geboorte eigen is als gevolg van de zondeval (geloof)]
  
  datering: 1776 (1751-1800)
  status: ontlening onzeker
  etymologie: Old 1776 ook: sondo die ons ka erv
  bron: Oldendorp 1996 (old 1776)
▾ erg [slecht]
bijvoeglijk naamwoord ; datering: 901-1000;
thema: wetenschap
Klik hier voor de volledige woordfiche
- ▾ Petjoh te erreg [uitroep van afkeuring]
  
  status: ontlening onzeker ; afleiding
  bron: Cress 1998 (Cress)
- ▾ Surinaams-Javaans èreg [slecht, ernstig]
  
  status: ontlening onzeker
  bron: Vruggink 2001 (Hein)
▾ ergeren